День: 23 ноября 2022

2. Ընդգծված դարձվածքները փոխարինի՛ր հոմանիշ բառերով:

Փարիզից Վարշավա թռչելիս լեհ կինոդերասան Ցիբուլսկու աչքով ընկավ, որ կողքի ուղևորը սիրտը դող ընկած նստած է: Նա փորձեց հարևանին սիրտ տալ:

— Մեր օրերում ինքնաթիռով թռչելը դատարկ բան է,- ասաց,- նույնիսկ ավտոմեքենան ավելի վտանգավոր է: Էս քանի օրը բարեկամներիցս մեկի մեքենայի գլխին ինքնաթիռ ընկավ:

Փարիզից Վարշավա թռչելիս լեհ կինոդերասան Ցիբուլսկու նկատեց, որ կողքի ուղևորը վախվորած նստած է: Նա փորձեց հարևանին հույս տալ:

— Մեր օրերում ինքնաթիռով թռչելը փուչ է,- ասաց,- նույնիսկ ավտոմեքենան ավելի վտանգավոր է: Այդ ժամանակ բարեկամներիցս մեկի մեքենայի գլխին ինքնաթիռ ընկավ:

3.Տրված դարձվածքներն արտահայտի՛ր մեկական բառերով:

Պատի ծեփ դառնալ – գունատվել

 պայման կապել – պայմանավորվել

քիթը կախել – տխրել

բերանը բաց մնալ – զարմանալ

իրեն պատեպատ տալ – տանջվել։

4. Տրված արտահայտություններից յուրաքանչյուրով երկու նախադասություն կազմի՛ր՝ մի դեպքում դրանք գործածելով ուղիղ իմաստով, մյուս դեպքում՝ որպես դարձվածք:

Մատը մտցնել բզեզի բույնը, լեզու առնել, մատը կծել, ոսկոր ու կաշի դառնալ, գլուխը յուղել, մատից փուշ հանել, գլխին քար գցել:

Երբ առավոտյան ժամը ութը խփում է, և ես մեր նեղ փողոցով ճամփա եմ ընկնում դեպի դպրոց, ամեն օր դեմս ելնում է մանրավաճառը. <<Ասե~ղ ու թե~լ, քորո~ց, մատանի~, սիրուն օղե~ր»- կանչում է նա: Եվ ստիպված չէ բնավ շտապելու, ստիպված չէ անպատճառ այս կամ այն փողոցում լինելու, ստիպված չէ այսինչ տեղը գնալու և մանավանդ այսինչ ժամին անպայման տուն վերադառնալու:Կուզեի ես էլ մանրավաճառ լինել, թափառել ամբողջ օրը ճամփաների վրա ու կանչել. ՙԱսե~ղ ու թե~լ, քորո~ց, մատանի~, սիրուն օղե~ր»:Երբ իրիկունները  վերադառնում եմ դպրոցից, միշտ հանդիպում եմ պարտիզպանին, որ իր ցանկապատի ետևում հող է մշակում:Բահը ձեռքին` անում է այն, ինչ որ սիրտն  ուզում է` փոշոտում է հագուստները: Եվ ոչ մեկից նկատողություն չի ստանում, երբ արևի տակ վառվում է կամ թրջվում է անձրևից:Կուզեի ես էլ պարտիզպան լինել, մշակել իմ պարտեզը, և ոչ մեկը իմ փորելը չարգելեր:Երբ մութն ընկնում է, ու մայրիկս ինձ ուղարկում է անկողին, իմ բաց պատուհանից տեսնում եմ հաճախ մեր փողոցի պահապանին, որն իջնում և բարձրանում է հաստ փայտը ձեռքին:Փողոցը մութն է ու լռիկ. և հեռվում` ցցի վրա տնկած լապտերը կարծես մի հրեշ լինի` մեկ հատիկ կարմիր աչքով:Իսկ պահապանի ձեռքին երերում է  լապտերը, որը քարշ է տալիս իր երկար ստվերի հետ ու բնավ անկողին չի մտնում:Կուզեի ես էլ պահապան լինել, ամբողջ գիշերը քայլել փողոցներով և լապտերովս ստվերները փախցնել:  

Հեղինակ՝ Ռուբինդրաթ Թագոր

Աղբյուրը

Հարցեր

1. Գրի՛ր տրված բառերի բացատրությունը: 

    մանրավաճառ — մանր բաներ վաճառել

    բնավ — երբեք

    պարտիզպան — պարտեզ պահող

    պարտեզ — ծաղկանոց

    լապտեր — կանթեղ

    երերալ — շարժվել։

2. Ինչից էր դժգոհ տղան: Ո՞ր հատվածներից է դա երևում:

Տղան դժգոհ էր իր օրակարգից, որովետև նա չէր ուզում դպրոց հաճախել, այլ ցանկանում էր ամբողջ օրը շրջել փողոցներով: Ուզում էր շազատ լինել, որպեսզի փոշոտվելու համար չպատժեին: Դա երևում է այս նախադասություններում ՝

Կուզեի ես էլ մանրավաճառ լինել, թափառել ամբողջ օրը ճամփաների վրա ու կանչել. ՙԱսե~ղ ու թե~լ, քորո~ց, մատանի~, սիրուն օղե~ր»:

Կուզեի ես էլ պարտիզպան լինել, մշակել իմ պարտեզը, և ոչ մեկը իմ փորելը չարգելեր:

Կուզեի ես էլ պահապան լինել, ամբողջ գիշերը քայլել փողոցներով և լապտերովս ստվերները փախցնել:

3.Ինչի՞ց կարող էին դժգոհել, ի՞նչ կարող էին ցանկանալ

• մանրավաճառը

Մանրավաճառը կարող էր դժգոհել, որ իր ոտքերը այքան քայլքից հոգնում են։ Կամ, որ նա արևից վառվել է։

• պարտիզպանը

Պարտիզպանը հնարավոր է դժգոհ է, որ հողի հետ այդքան երկար աշխատանքի պատճառով ձեռքերը չորանում էին։ Կամ այդքան աշխատանքից հետո բերքը հաջող չի լինում։

• պահապանը

Պահապանը դժգոհություն կարող է ունենալ, քանի որ ամբողջ գիշեր չքնելը վնասակար է և հոգնեցուցիչ։

4.Ինչպե՞ս կբացատրես վերնագիրը:

Վերնագիրը ես կբացատրեմ այսպես, որ տղան չիմանալով ,որ յուրաքանչյուր աշխատանք էլ դժվար է այնուամենայնիվ  ցանկանում էր ամեն ինչ փորձել։

5. Շարադրի՛ր մտքերդ՝  ,,Ես էլ կուզեի լինել…,, 

Ես ամենաշատը կուզեի լինել երգչուհի, քանի որ մանկուց շատ եմ սիրել երգել և բոլորն ասում են, որ ես քաղցր ձայն ունեմ։ Մայրիկս ասում է, որ մասնագիտություն ընտրելիս պետք է շատ սիրել այն, նվիրվել և ամենակարևորը շատ աշխատել, որպեսզի լավ մասնագետ դառնաս։ Երբեմն ես ուզում եմ դառնալ պարուհի, բայց երգը ինձ համար ավելի հոգեհարազատ է և իմ մոտ այն ավելի լավ է ստացվում։ Իմ կարծիքով ամեն մասնագիտություն ունի դժվարություն, բայց եթե ունենաս մեծ ցանկություն և աշխատասիրություն, ապա յուրաքանչյուր ցանկություն իրականանալի է։ Մայրիկս սիրում է ասել, որ բնատուր տաղանդը և ցանկությունը արվեստում բավարար չեն, պետք է շատ պարապել և նաև լսել լավագույն կատարողներին։ Ինձ դուր են գալիս ժամանակակից երգիչների Անգլերեն և Ռուսերեն կատարումները։ Չնայած նրան, որ ես սիրում եմ հայրենը, բայց քիչ գիտեմ ժամանակակից հայկական երգարվեստը։ Երգում ինձ ավելի շատ երաժշտությունն է գրավում ՝ բառերից ավելի։ Լավ երաժշտությունը, լավ մատուցմամբ թափանցում է մարդկանց հոգիները։ Երաժշտությունը ջերմացնելու և բարիացնելու հատկություն ունի, այն սեր է տարածում։

479. Ճի՞շտ է արդյոք, որ այն ամբողջ թիվը, որը հավասար չէ զրոյի՝

ա) չի կարող հավասար լինել իրեն հակադիր թվին. — Ճիշտ է։

բ) կարող է ունենալ նույն նշանը, ինչ որ նրան հակադիր թիվը. – Սխալ է։

գ) բացասական է, եթե նրան հակադիր թիվը դրական է։ – Ճիշտ է։

481. Տրված են A (–11), B (+17) կետերը։ Գրե՛ք՝

ա) C կետի կոորդինատը, եթե այն հակադիր է A կետին,

Պատ․՝ C (+11):

բ) D կետի կոորդինատը, եթե այն հակադիր է B կետին։

Պատ․՝ D (-17):

489. Լաստը գետի հոսանքով 8 ժամում լողում է 24 կմ։ Քանի՞ ժամում նույն հեռավորությունը գետի հոսանքին հակառակ ուղղությամբ կանցնի նավակը, որի արագությունը չհոսող ջրում 7 կմ/ժ է։

Լուծում

1) 24 : 8 = 3 կմ/ժ – լաստ

2) 7 — 3 = 4 կմ/ժ

3) 24 : 4 = 6 (ժ)

Պատ․՝ 6 ժամում:

490. Նվազման կարգով դասավորե՛ք հետևյալ թվերը.

–1, +2, 0, –14, –7, +18, –3, +11։

+18, +11, +2, 0, -1, -3, -7, -14:

492.Երկու բրիգադ միաժամանակ սկսեցին փորել 225 մ երկարությամբ թունելը՝ շարժվելով իրար ընդառաջ։ Առաջին բրիգադը մեկ օրում 1/2 մ-ով ավելի էր անցնում, քան մյուսը։ Մեկ օրում քանի՞ մետր էր փորում բրիգադներից յուրաքանչյուրը, եթե հայտնի է, որ նրանք հանդիպեցին աշխատանքը սկսելուց 50 օր հետո։

Լուծում

Պատ․՝ 2 1/2 մ։

478. Հետևյալ հավասարություններից որո՞նք են ճիշտ կազմված.

ա) – (–63) = 63 — ճիշտ է։

բ) – (+45) = –45 – ճիշտ է։

գ) 38 = – (+38) – սխալ է։

դ) –52 = – (–52) – սխալ է։

ե) 16 = + (–16) – սխալ է։

զ) –27 = – (+27) – ճիշտ է։

480. Աստղանիշի փոխարեն տեղադրելով –8, 0, 69, –21 թվերը` գտե՛ք արտահայտության արժեքները.

ա) – * + 3,

– (-8) + 3 = 11

-0 + 3 = 3

-69 + 3 = -66

(-21) + 3 = 24

բ) – (– *) –4։

— (8) — 4 = -12

— (-0) — 4 = -4

— (-69) — 4 = 65

-(21) — 4 = -25

482. Կոորդինատային ուղղի վրա գտե՛ք հակադիր կետերի բոլոր զույգերը։

Պատ․՝ C (-2) և E(+2), B (-5) և F (+5), A (-7) և H (+7)։

489. Լաստը գետի հոսանքով 8 ժամում լողում է 24 կմ։ Քանի՞ ժամում նույն հեռավորությունը գետի հոսանքին հակառակ ուղղությամբ կանցնի նավակը, որի արագությունը չհոսող ջրում 7 կմ/ժ է։

Լուծում

1) 24 : 8 = 3 կմ/ժ – լաստ

2) 7 — 3 = 4 կմ/ժ

3) 24 : 4 = 6 (ժ)

Պատ․՝ 6 ժամում:

491. Ուղղանկյան մակերեսը 2475 սմ2 է։ Որքա՞ն է այն ուղղանկյան մակերեսը, որի երկարությունը՝ 3 անգամ, իսկ լայնությունը 5 անգամ փոքր է, քան տրվածինը։

Լուծում

3 x 5 = 15

2475 : 15 = 165 սմ2

Պատ․՝ 165 սմ2։