Հորթը
Օրը թեքվում է դեպի մայրամուտ,
Հովերն են խաղում ձորալանջն ի վար,
Երկարում են խիտ ստվերներն անփույթ
Եվ կամաց-կամաց խառնվում իրար:
Մի հորթ է նստել թեք ձորալանջին,
Թփերում կորած կածանի վրա,
Կարծես քանդակված մի տերև լինի
Մոր լեզվի հետքը ճակատին նրա:
Խոնավ սևահողն իր խոնավ դնչին,
Թփի տակ նստել, որոճում է լուռ…
Մասրենու մի ոստ կպել է պոչին
Եվ թվում է, թե էլ չի պոկվելու:
Ականջի մեկը կախել է մի քիչ,
Իսկ մեկով ինչ-որ ձայներ է որսում,
Կախ ականջի տակ, կիսախուփ աչքից
Արցունքի բարակ առուն է հոսում:
Կանաչ փրփուր է կաթում շրթունքից,
Եվ կանաչել է լեզուն բերանում…
Իսկ աչքից բխած առվի ակունքին
Մի ճանճ է իջել ու չի հեռանում:
Մորթն է թրթռում, երբ ճոճվող թփի
Տերևը հանկարծ քսվում է նրան,
Եվ թրթռում է մորթի հետ նրբին՝
Ծաղկած մասրենու ստվերը վրան…
Հորովելներ են ոլորվում դաշտին,
Սարերի վրա գառներ են մայում…
Մանկության աչքեր, դուք եք այդ հորթին
Մասրենիների արանքից նայում:
Հարցեր և առաջադրանքներ՝
- Բառերը էլ. բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր:
Ձորալանջ – ձորը եզերող լեռան լանջ:
անփույթ – անուշադրությամբ կատարված:
կածան – ոտքի նեղ ճանապարհ, արահետ, շավիղ:
որոճալ – ծամելով մանրացնել
հորովել – վարելիս երգվող երգ, որի մեջ կրկնվում Է <<հորովել>> բառն իբրև հանգերգ:
- Նկարագրի՛ր հորթին ըստ բանաստեղծության:
Ձորալանջի թփերում կորած կածանի վրա նստած էր հորթը, որը քանդակված տերևի էր նման, որի ճակատին մոր լեզվի հետքն էր երևում։ Խոնավ դունչը սևահողով կեղտոտված նա նստած խոտ էր ծամում։
- Նկարագրի՛ր հորթին շրջապատող բնությունը:
Օրը վերջանում էր՝ մայրամուտ էր։ Երկարաց ստվերները խառնվում էին մթին։ Արահետը ծածկված էր մասրենու թփերով , իսկ հեռավոր դաշտից հորովելի ձայնն էր լսվում։
- Բացատրի՛ր հետևյալ փոխաբերությունները՝ ա. Հովերն են խաղում ձորալանջն ի վար… բ. Հորովելներ են ոլորվում դաշտին…
ա․ Ձորալանջի վրա մեղմ հովիկ է փչում և շարժում մոտակա թփերը։
բ․ Դաշտից լսվում է գյուղացիների մեղմ հորովելը։
- Բանաստեղծության մեջ արտահայտված զգացումը մեկ բառով ինչպես կանվանես:
Հիշողություն կամ տպավորվածություն։
6. Տեքստի բոլոր գոյականները դարձրու հոգնակի:
Օր – օրեր
մայրամուտ – մայրամուտներ
ձորալանջ – ձորալանջեր
հորթ – հորթեր
կածան – կածաններ
տերև – տերևներ
մայր – մայրեր
լեզու – լեզուներ
հետք – հետքեր
ճակատ – ճակատներ
սևահող – սևահողեր
դունչ – դնչեր
թուփ – թփեր
մասրենի – մասրենիներ
ոստ – ոստեր
պոչ – պոչեր
ականջ – ականջներ
աչք – աչքեր
արցունք – արցունքներ
առու – առուներ
շրթունք – շրթունքներ
բերան – բերաններ
ակունք – ակունքներ
ճանճ – ճանճեր
մորթի – մորթիներ
ստվեր – ստվերներ
դաշտ – դաշտեր