Նախագիծ «Աշխարհի հայտնի գրադարանները»

ԱԼԵՔՍԱՆԴՐԻԱՅԻ ԳՐԱԴԱՐԱՆ

Ալեքսանդրիայի գրադարան – մարդկության պատմության ամենահայտնի և կարևոր գրադարաններից մեկն է: Այն հիմնադրվել է մ.թ.ա 3-րդ դարում Ալեքսանդրիա քաղաքում, որը գտնվում էր ժամանակակից Եգիպտոսի տարածքում։ Գրադարանը ծառայել է որպես կրթության, մշակույթի և գիտության կենտրոն՝ հավաքելով և պահելով հսկայական քանակությամբ հին տեքստեր և ձեռագրեր։ Ալեքսանդրիայի գրադարանը կազմակերպվել և գործել է որպես կրթության, հետազոտության և գիտելիքի պահպանման կենտրոն։ Այն բաժանված էր մի քանի բաժանմունքների և ուներ գրքեր պահելու և ուսումնասիրելու հատուկ սենյակներ։

Գրադարանում գրքերը պահվում էին հատուկ սենյակներում, որտեղ դրանք պաշտպանված էին խոնավությունից և վնասներից։ Յուրաքանչյուր գիրք կատալոգացվել է, որպեսզի ավելի հեշտ լինի գտնելն ու մուտք գործելը: Կատալոգները պարունակում էին տեղեկություններ գրքի վերնագրի, հեղինակի, ժանրի և պահպանման վայրի մասին:

Գրադարանը ուներ մի քանի ընթերցասրահներ, որտեղ այցելուները կարող էին գրքեր ուսումնասիրել և հետազոտություններ կատարել: Ընթերցողները կարող էին գրքեր վերցնել իրենց տեմպերով սովորելու համար: Այնուամենայնիվ, որոշ հազվագյուտ կամ արժեքավոր գրքերի հասանելիությունը պահանջում էր հատուկ թույլտվություն:

————

ԱՇՈՒՐԲԱՆԻՊԱԼԻ ԳՐԱԴԱՐԱՆ

Աշուրբանիպալի գրադարանը հին աշխարհի ամենամեծ պահպանված գրադարանն է և ամենահին գրադարանը: Այն կազմվել է 25 տարվա ընթացքում Ասորեստանի մայրաքաղաք Նինվեում՝ Աշուրբանիպալ թագավորի հրամանով։ Այն նաև ծառայել է որպես պետական արխիվ։ Թագավորի մահից հետո դրամական միջոցները ցրվեցին տարբեր պալատների մեջ։ Գրադարանի հնագետների կողմից հայտնաբերված հատվածը բաղկացած է 25000-30000 կավե տախտակներից՝ սեպագիր տեքստերով։ 19-րդ դարի կեսերին գրադարանի հայտնաբերումը մեծ նշանակություն ունեցավ Միջագետքի մշակույթների ըմբռնման և սեպագրերի վերծանման համար։

Աշուրբանիփալը մտադրվել էր ստեղծել գրադարան, որը կսպառեր մարդկության կողմից կուտակված ողջ գիտելիքները: Նրան հատկապես հետաքրքրում էր պետությունը կառավարելու համար անհրաժեշտ տեղեկատվությունը` աստվածությունների հետ մշտական ​​հաղորդակցություն պահպանելը, աստղերի տեղաշարժից և զոհաբեր կենդանիների ընդերքից ապագան գուշակելու մասին: Ուստի միջոցների զգալի մասը կազմում էին դավադրությունների, մարգարեությունների, կախարդական ու կրոնական ծեսերի, առասպելական հեքիաթների տեքստերը։ Տեղեկատվության հիմնական մասը քաղվել է շումերական և բաբելոնական տեքստերից՝ հատուկ կազմակերպված գրագիրների խմբերի կողմից:

Գրադարանը ուներ բժշկական տեքստերի մեծ հավաքածու, սակայն Բաբելոնի հարուստ մաթեմատիկական ժառանգությունը անհասկանալիորեն անտեսվեց: Գոյություն ունեին գրական էպիկական հեքիաթների բազմաթիվ ցանկեր, մասնավորապես՝ Գիլգամեշի էպոսի և Էնումա էլիշի դիցաբանական թարգմանությամբ սալիկներ, ինչպես նաև աղոթքներ, երգեր, իրավական փաստաթղթեր, տնտեսական և վարչական գրառումներ, նամակներ, աստղագիտական ​​և պատմական աշխատություններ, քաղաքական գրառումներ, թվարկում արքաներ և բանաստեղծական տեքստեր։