Месяц: Февраль 2024

Փետրվարի 26-ից մարտի 3

Հարգելի՛ սովորողներ, այս շաբաթվա անելիքներին են․

Ներկյացնելու եք․

• Օղակավոր որդերի ներքին օրգաններ և բազմացումը
• Տզրուկներ
• Նոր դաագիրք-էջ՝ 92
• Փետրվար ամսվա ամփոփում

Լրացուցիչ աշխատանք, պատասխանել հարցերին

1. Օղակավոր որդերը ի՞նչ նշանակություն ունեն գյուղատնտեսության մեջ։

Օղակավոր որդերն ապրելով հողում փխրեցնում են հողը և դարձնում ավելի պիտանի։

1. Տզրուկները ի՞նչ դեր ունեն բժշկության մեջ։

Բժշկական Տզրուկները օգտագործում են հիվանդություններ բուժելու նպատակով, որոնք ծծում են մարդու արյունը և դրանով օգնում։

1. Անձրևորդերի բազմացում

Կիսվելով։

Թումանյանը ոչ առաջին և ոչ էլ վերջին մեծ մտածողն էր, որ փորձում էր մարդկանց հիշեցնել, որ կյանքը անցողիկ է։ Որ պետք չէ փողի ստրուկը դառնալ։ Միևնույն է , յուրաքանչյուր մարդ վերջիվերջո լքելու է այս աշխարհը , ընդ որում իր հետ ոչինչ չի կարող տանել։ Այս խոսքերը մարդկանց զգոնության և բարության կոչ են անում։ Անգամ մեծն Ալեքսանդր Մակեդոնացին , որը տիրել էր աշխարհի կեսը , հրամայել էր , որ իրեն հուղարկավորելուց , ձեռքերը և ոտքերը պարզած թողեն , որը պիտի նշանակեր , որ ինքն իր հետ ոչինչ չի տանում, չնայած այն բանին, որ աշխարհի տիրակալն էր։ Բոլոր մարդիկ պետք է հասկանան և փորձեն օգնեն իրենց մերձավորներին, կարիքավորներին, որպեսզի իրենց լավ ու բարի գործերով մնան մարդկանց հիշողության և անգամ պատմության մեջ՝ եթե գործերը մեծ են ու հիշարժան։ «Գործն է անմահ, լավ իմացե՛ք»․․․․

Նախադասության հեղինակ ՝ Հովհաննես Թումանյան

Задание 1 : закончите предложения:

Встречаясь с друзьями, мне становится легче.

Окончив институт, я пошла домой.

Слушая музыку, я начала петь.

Женившись, тратила все его деньги .

Позавтракав, я пошла в школу.

Посмотрев фильм, стала плакать.

Возвращаясь с работы, легла спать.

Получив письмо, начинаю читать.

Открыв дверь, смотрела чтобы мама не пришла из родительского собрания.

Стоя на остановке, ждала автобус.

Задание 2. Напишите начало фраз по модели:

Познакомившись с девушкой, я попросил у нее телефон.

Встречаясь с друзьями, мы пошли в кино.

Закончив домашние задания, я пошла гулять.

рассказав шутку,  он очень смеялся.

Летом, мы поедем отдыхать на юг.

Изучая Французский язык, я выписывал новые слова.

Посмотрев на время, я узнал, когда отправляется поезд.

Помогав бабушке, он сказал спасибо.

Окончив свою работу, он уехал домой.

Уронив кошелёк, он потерял деньги.

Задание 3. Сделай выбор:

ИЗУЧАТЬ, УЧИТЬСЯ, УЧИТЬ, ЗАНИМАТЬСЯ

1. Лена изучает  историю в Сорбонне.

1. Где учится твой младший брат?

1. Тебе надо больше заниматься.

1. Он никогда не изучает правила, поэтому плохо говорит по-русски.

1. В университете Сергей очень серьезно изучал философию.

1. Я бы хотела учится в Москве.

1. Я не люблю заниматься в библиотеке.

1. Чтобы улучшить память, надо изучать стихи.

Поставьте глаголы в нужную форму.

Ехать

Мои родители ехали на юг к морю. 2. Я еду сейчас на вокзал. 3. Они

едут в университет на трамвае и читают газету.

— Куда ты сейчас едешь ?

— Я еду в магазин. А вы куда едите ?

— А мы едем в университет.

– Куда едет сейчас ваша группа?

— Мы едем на экскурсию за город.

— Ты не знаешь, куда это едет сейчас Таня?

— Она едет в гости.

7.- Твои друзья сейчас едят в цирк. А почему ты не едешь ?

— А я еду на вокзал встречать подругу.

Лететь

– Добрый день! Вы куда летите ?

— Я лечу в Москву. А вы куда летите ?

— Мы тоже летим в Москву.

– Скажите, пожалуйста, какой рейс летит до Иркутска?

Мой друг летит сейчас в Пермь, а я лечу в Санкт-Петербург.

Мы летим уже целый час.

Ходить

Он часто ходит на стадион. 2. Каждую субботу моя сестра ходит в театр.

Они часто ходят в парк. 4. Каждое воскресенье я хожу в церковь.

– Привет! Куда ты идешь?

— Я иду в библиотеку.

— Ты часто ходишь в библиотеку?

— Обычно я хожу туда раз в неделю.

– Добрый день! Каждый день я вижу, как ты идешь в парк.

— Да, обычно я хожу/иду туда утром. Я там занимаюсь спортом.

— А вы куда ходите по утрам.

— Мы обычно ходим на стадион. Там мы бегаем.

1. Տրված դերանուններով (սեռական հոլով) նախադասություններ կազմի՛ր և լրացրո՛ւ նախադասությունը:

Իմ, քո, նրա, իր, մեր, ձեր:

Իմ պայուսակը թողել եմ դպրոցում։

Քո մայրիկը քեզ է կանչում։

Նրա անունը Ալինա է։

Իր շունը ցեղական տեսակի է։

Մեր բակում կա խաղահրապարակ։

Ձեր երեխան օրինակելի աշակերտ է։

Սեռական հոլովը ցույց է տալիս այն առարկան, որը հանդիսանում է ենթակա:

2. Հոլովման աղյուսակում գրի՛ր տրված դերաննուների համապատասխան ձևերը  և պատասխանի՛ր հարցերին:

Ես, դու, նա, ինքը, մենք, դուք, նրանք, ո՞վ:

Ո՞ր դերանունների սեռական և տրական հոլովներն են համընկնում:

նրանց, իրենց։

Դերանուններից ո՞ր հոլովներն են նմանվում գոյականի համապատասխան ձևերին:

Տրականն ու հայցականը։

1. Կետերի փոխարեն գրի՛ր 

 մենք անձնական դերանվան համապատասխան ձևերը:

Մեր քաղաքում հիմա շատ բան է փոխվել:
Երկար ժամանակ մեզ պատմում էր, թե որտե՛ղ է եղել և ինչե՛ր է տեսել: Հիմա մեզնից հեռու է հազարավոր կիլոմետրերով:
Գրում է, թե մեզնով է ապրում ու մեզ սպասելով է անցկացնում ժամանակը:
Մի  քանի տարի մեր տանն ապրեց:
Տատս մեզնից բողոքում է, բայց առանց մեզ էլ չի դիմանում:

2. Հարցական դերանունները փոխարինի՛ր ես, դու, նա, ինքը, մենք, դուք, նրանք անձնական դերանունների համապատասխան ձևերով:

Ո՞վ եկավ:
Նա եկավ, ես եկա, դու եկար, մենք եկանք, ինքը եկավ, դուք եկաք, նրանք եկան:

————
Ո՞ւմ  պայուսակը:
Իմ պայուսակը, քո պայուսակը, նրա պայուսակը, իր պայուսակը, մեր պայուսակը, ձեր պայուսակը, նրանց պայուսակը,իրենց պայուսակը,

————
Մոտենալ ո՞ւմ:
Մոտենալ ինձ, մոտենալ քեզ, մոտենալ նրան, մոտենալ իրեն, մոտենալ մեզ, մոտենալ ձեզ, մոտենալ նրանց, մոտենալ իրենց:

————
Հեռանալ ումի՞ց:

hեռանալ ինձնից, hեռանալ քեզնից, hեռանալ նրանից, hեռանալ իրենից, hեռանալ մեզնից, hեռանալ ձեզնից, hեռանալ նրանցից, hեռանալ իրենցից:

————
Հիանալ ումո՞վ:
Հիանալ ինձնով, հիանալ, քեզնով, հիանալ նրանով, հիանալ մեզնով, հիանալ ձեզնով, հիանալ նրանցով,,հիանալ իրենցով։

3. Ընդգծված գոյականները և հարցական դերանունները փոխարինի՛ր ես, դու, նա, մենք, դուք , նրանք դերանունների համապատասխան ձևերով:

Եղբոր խաղալիքն էր ջարդել:

Առանց եղբոր տեղ չէր գնում:
Ընկերոջ ճառելն առաջին անգամ էր տեսնում:
Հանուն ընկերոջ ամբողջ ամառը մնաց շոգ քաղաքում:
Ո՞ւմ պարտեզն է օր օրի կանաչում ու գեղեցկանում:

Հանձնաժողովն ո՞ւմ տվեց մրցանակը:

—————

Նրա խաղալիքն էր ջարդել:

Առանց մեզ տեղ չէր գնում:
Նրա  ճառելն առաջին անգամ էր տեսնում:
Հանուն քեզ ամբողջ ամառը մնաց շոգ քաղաքում:
իմ պարտեզն է օր օրի կանաչում ու գեղեցկանում:

Հանձնաժողովն ո՞ւմ տվեց մրցանակը:

4. Դերանունների տրված զույգերի մեջ առանձնացրո՛ւ տրական հոլովով դրվածները: Խմբավորի՛ր բառազույգերի մյուս անդամները և դրանք անվանի՛ր:

Իմ, ինձ

քո, քեզ

նրա, նրան

իր, իրեն

մեր, մեզ

ձեր, ձեզ

—

Ինձ, քեզ, նրան, իրեն, մեզ, ձեզ — տրական հոլով

Իմ, քո, նրա, իր, մեր, ձեր — սեռական հոլով

x + x = x + 2 + 3

x = 5 (AB,BC)

AC = 5 + 2 = 7

______

Քանի որ AH միջ․ => BH = HC = BC : 2

Եթե P_ABH — P_AHC = 2 = > AB = 8 + 2 = 10

Եթե P_AHC — P_ABH = 2 = > AB = 8 — 2 = 6

Քանի որ ABC հ/ս = > BO միջ․ կիս․ բարձ․ = > <AOB = <BOC = 90º

Քանի որ OK կիս․ = > <BOK = <COK = 90 : 2 = 45º

<AOC = <AOB + <BOK = 90 + 45 = 135º

Քանի որ AB = BC հ/ս , OM կիս․ <MOC = 135º => BO միջ․ կիս․ բարձ․ = > <ABO = <OBC:

Քանի որ ABC և A1B1C1 հ/ս = > AB = BC , A1B1 = B1C1 , <A = <C, <A1 = <C1

Քանի որ <B = <B1 , <A = <C , <A1 = <C1 => <A = <C = <A1 = <C1

Քանի որ AC = A1C1, <A = <A1 ,<C = <C1 => ABC = A1B1C1

ա) Քանի որ AO = OB , KO ընդ․ , <AOK = <KOB = > (I հ) AOK = BOK => AK = BK

բ) Քանի որ AK = KB , AO = OB , KO ընդ. => (III հ) AOK = BOK => <AOK = <KOB = 90º => OK ուղղ․ AB => KO պատկանում է a ուղղին։

Կարդա՛ ,,Թմկաբերդի առումը,, պոեմի Նախերգանքը։ 

1.Մեկնաբանիր տողերը՝

Ա․ Անց են կենում սեր ու խընդում,

Գեղեցկություն, գանձ ու գահ,
Մահը մերն է, մենք մահինը,
Մարդու գործն է միշտ անմահ։

________

Ըստ Թումանյանի , ամեն ինչ անցողիկ է , մենք նույպես։ Մնայունը մեր գործերն են։ Այս տողերով , նա մարդկանց հիշեցնում է լավ գործեր անել և մնալ մարդկանց հիշողության մեջ։

Բ․ Չարն էլ է միշտ ապրում անմեռ,

Անե՜ծք նըրա չար գործքին,
Որդիդ լինի, թե հերն ու մեր,

Թե մուրազով սիրած կին։

________

Նորից հիշեցնում է, որ պետք է լավ գործեր անել, որովհետև հիշելուց, լավը կհիշեն, իսկ չարին անեծքով են հիշում։

2. Առանձնացրո՛ւ անհասկանալի բառերը բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ։

Անհասկանալի բառեր չկան։

3. Քո մեկնաբանությամբ գրի՛ր հեղինակի ասելիք ։ 

Հեղինակը կարմիր թելի նման անընդատ առաջ է մղում մահկանացու լինելու միտքը և առիթը բաց չի թողնում հիշեցնել, որ շատ կարևոր է լավ գործերով հիշվել, ոչ թե չար, ամոթալի ու դավաճանական արարքներով։

——————————————

Կարդալ պոեմի 1-6 մասերը։ 

1. Բնութագրի՛ր Թաթուլին։ 

Թաթուլը՝ Թմկաբերդի տիրակալը , քաջ հսկա էր, որը չէր վախենում թշնամիների քանակից և միշտ հաղթանակով էր վերադառնում։

2. Մեկնաբանի՛ր այս տողերը՝ 

Գըլխովը շա՜տ ամպեր կանցնեն,

Սարը միշտ կա անսասան։

——————

Թաթուլը փորձում էր ասել, որ Նադիր Շահի նման շատ զորքեր են փորձել գրավել իր ամրոցը , բայց այն և ինքը դեռ կանգնած են անկոտրում։

3. Դո՛ւրս գրիր Թմկա տիրուհուն ներկայացնող տողերը։ 

Էն տեսակ կին,
Ես իմ հոգին,
Թե աշուղն էլ ունենար,

Առանց զենքի,
Առանց զորքի
Շահերի դեմ կըգնար։

Սիրո հընոց,
Կրակ ու բոց՝
Էնպես աչքեր թե ժըպտան,
Մարդու համար
Օրվա պես վառ
Գիշերները լույս կըտան։

Վարդի թերթեր՝

Էնպես շուրթեր
Թե հաղթություն քեզ մաղթեն,
Էլ քեզ ո՛չ Շահ,
Ո՛չ ահ ու մահ,
Ո՛չ զենք ու զորք կըհաղթեն։

4. Առանաձնացրո՛ւ անհասկանալի բառերը և բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ։ 

դուշման – թշնամի

———————

Կարդա՛ ,,Թմկաբերդի առումը,, պոեմն ամբողջությամբ։ 

1. Բացատրի՛ր բառերը՝ կեռ, հորդորել, շուք, հանապազ, որոտալ, գոռ,  պապանձվել, մրափել, չարագուշակ, ահեղ, դավ, գահույք, 

կեռ – ծուռ

հորդորել – համոզել

շուք – ստվեր

հանապազ – ամենօրյա

որոտալ – աղմկել

գոռ – հպարտ

պապանձվել – լռել

մրափել – քնել

չարագուշակ – աղետաբեր

ահեղ – ահավոր, սարսափելի

դավ – դավաճանություն

գահույք – գահ

2. Առանձնացրո՛ւ Թաթուլին նկարագրող տողերը։ 

Քաջ էր ու սիրուն քեզնից առավել.
Մի բարձր ու ազնիվ տղամարդ էր նա.
Կնոջ մատնությամբ ամրոց չէր առել,
Չէր եղել կյանքում երբեք խաբեբա…

————

— Էն մըթին ամպից արծի՞վն է իջնում,
Սարի արծիվը շեշտակի թափով։
— Էն Թըմկա բերդից Թաթուլն է իջնում,
Թըշնամու հոգին լըցնում սարսափով։

— Էն Թըմկա ձորում սև ա՞մպն է գոռում,
Էն շա՞նթն է ճայթում էնպես ահարկու։
— Էն Թըմկա ձորում Թաթուլն է կըռվում,
Էն թուրն է շաչում էնպես ահարկու։

Ի՜նչ սարի արծիվ կըհասնի քաջին,

Ի՜նչ Շահ կըկանգնի նըրա առաջին։

3. Քո կարծիքը գրի՛ր տիրուհու դավաճանության, այնուհետև շահին տված պատասխանի վերաբերյալ։ 

Քաջ էր ու սիրուն քեզնից առավել.
Մի բարձր ու ազնիվ տղամարդ էր նա.
Կնոջ մատնությամբ ամրոց չէր առել,
Չէր եղել կյանքում երբեք խաբեբա…

Տիրուհուն շլացրեց գահի փայլը և ցանկացավ դառնալ թագուհի։ Այդ պատճառով կատարեց այդ ստոր դավաճանությունը, բայց հետագայում թերևս հասկացավ իր ցածր արաքի իմաստը և այդպիսի պատասխան տվեց շահին։

4.  Հեղինակն այս պոեմով ի՞նչ գաղափար է փոխանցում։ 

Հեղինակը փոխանցում է գործի անմահության գաղափարը։ Եվ ցույց է տալիս տիրուհու ստոր դավաճանությունը և քաջ թաթուլին, և շահի փոքրությունը, որոնք բոլորն էլ մնացել են ըստ առժանավույն իրենց կատարած գործերի։

1. Տրված բառերից առանձնացրո՛ւ գոյականներ, ածականներ, թվականներ, բայեր։ 

Կառուցել, իսկ, երեքական, ես, արագ, հավանաբար, շենք, օ՜ֆ, ոչ ոք, զրուցել, շինարարական, հանելուկ, բոլորը, երրորդ, տեղ-տեղ, մասին, և, փայտաշեն, առավոտյան, որովհետև, գուցե, տաղավար, ո՛չ, խառնել, ջա՜ն, երեք հարյուր երեսուներկու, մեջ, հոյակապ, բացի, հեյ-հե՜յ:

Գոյականներ՝ շենք, հանելուկ, տաղավար։

ածականներ՝ շինարարական, փայտաշեն, հոյակապ։

թվականներ՝ երեքական, երրորդ, երեք հարյուր երեսուներկու։

բայեր՝ կառուցել, զրուցել, խառնել։

2. Փակագծում տրված գոյականներն ու բայերը համաձայնեցրո՛ւ ընդգծված դերանունների հետ:

Ոչ ոք (իմանալ), թե որտեղի՛ց  հայտնվեց:

Ոչ ոք չիմացավ, թե որտեղի՛ց  հայտնվեց:

——————

Ոչ մեկը (փորձել) հակաճառել, նա այնքա˜ն բարկացած էր:

Ոչ մեկը չփորձեց հակաճառել, նա այնքա˜ն բարկացած էր:

——————

Բոլոր (ճանապարհորդները) մի տեղ (տանել) :

Բոլոր ճանապարհորդներին մի տեղ տարան։

——————

Բոլորը (հրավիրվել) կիրակի օրվա հավաքին:

Բոլորը հրավիրված էին կիրակի օրվա հավաքին:

——————

Կարծես թե ամբողջ (քաղաք) հրապարակ (լցվել):

Կարծես թե ամբողջ քաղաքը հրապարակ լցվեց:

———————

Ամբողջը (դառնալ) կրակի բաժին:

Ամբողջը դարձավ կրակի բաժին:

3.Փորձի՛ր պատասխանել:

ա) ով ե՛րբ է ասում «ես»,

երբ իր մասին է խոսում

բ) ով ո՛ւմ է ասում «դու»,

խոսողն ասում է դու, երբ դիմացինի մասին է խուսում

գ) ո՛ւմ մասին է ասում «նա»:

երբ խոսում է երրորդ դեմքի մասին։

4. . Հարցերին պատասխանի՛ր:

Ո՞ր առարկային ենք ասում «սա», որին՝ «դա», որին՝  «նա»:

սա – մոտ գտնվող առարկային

դա – հեռու գտնվող առարկային

նա – երրորդ դեմքի մասին

Ո՞ր բաժակի մասին ենք ասում՝ «այս բաժակը», որի մասին՝ «այդ բաժակը», որի մասին՝ «այն բաժակը»:

այս – մոտ գտնվող առարկա

այդ – հեռու գտնվող առարկա

այն – հեռու գտնվող առարկա, բայց երրորդ դեմքին։