День: 18 декабря 2020

Վաղ անցյալում մարդիկ զարդարում էին ծառերը` հավատալով, որ դրանք օժտված են բարի ուժերով, դրանցում  ապրում են բարի ոգիներ: Ծառերին նվերներ կախելով` մարդիկ աշխատում էին գոհացնել  բարի ոգիներին: Ծառերը զարդարող խնձորները խորհրդանշում էին պտղաբերություն, ընկուզեղենը` աստծո շնորհ, ձվերը` զարգացող կյանք, ներդաշնակություն և լիակատար բարեկեցություն:
 

Եղևնին զարդարելու սովորույթն առաջացել է ավելի քան 2000 տարի առաջ: Մշտադալար եղևնին առանձնահատուկ տեղ է գրավել բոլոր ծառերի մեջ: Այն խորհրդանշել է կյանքը և կյանքի վերածնունդը մթից ու խավարից: Շատերը կարծում են, թե մշտադալար եղևնին դրախտում աճող անմահության ծառն է, վառվող մոմերը կամ լույսերը` մադկային հոգիները, իսկ զարդարանքները` խորհրդանշական  նվիրատվությունները:

Ս. Ծննդյան Տոնի ծառի մասին շատ լեգենդներ կան: Ահա ամենահայտնի և ամենագեղեցիկ լեգենդներից մեկը.

Երկրի վրա իջավ խորհրդավոր սուրբ գիշերը` մեծ ուրախություն պարգևելով մարդկանց: Բեթղեհեմի լքված քարայրերից մեկում ծնվեց աշխարհի Փրկիչը: Ականջ դնելով հրեշտակների  երգեցողությանը` հովիվները  փառաբանում և երախտագիտություն էին հայտնում  Աստծուն: Ոչ միայն  մարդիկ, այլև քարայրը շրջապատող ծառերն ու ծաղիկներն էին յուրովի  մասնակցում մեծ խորհրդին:  Նրանք ուրախ տարուբերվում էին` ասես խոնարհվելով Օրհնյալ Մանկանը: Բոլորն էլ ցանկանում էին տեսնել նորածին   Փրկչին. Ծառերն ու թփերը տարածում էին իրենց  ճյուղերը,  ծաղիկները` բարձրացնում  գլուխները` ջանալով տեսնել   քարայրի  ներսը:
Բոլորից երջանիկ էին  քարայրի մուտքի մոտ կանգուն երեք ծառերը, նրանց լավ տեսանելի էր մսուրը և այնտեղ պառկած Մանուկը` շրջապատված հրեշտակներով: Այդ ծառերն էին` սլացիկ արմավենին,  հրաշալի  բուրող  ձիթենին և  համեստ, կանաչ եղևնին : Եվ ահա լսվեց հետևյալ խոսակցությունը.

— Գնանք մենք էլ խոնարհվենք  Աստվածային Մանկանը և նրան մատուցենք մեր նվերները, — ասաց ձիթենին` դիմելով արմավենուն:
— Ինձ էլ տարեք ձեզ հետ, — ամաչկոտ ասաց համեստ եղևնին:
— Ո՞ւր` մեզ հետ, — արհամարհանքով նայելով նրան` հպարտորեն ասաց արմավենին:
— Իսկ դու ի՞նչ նվեր կարող ես տալ Աստվածային Մանկանը, — ավելացրեց   ձիթենին:- Դու ի՞նչ ունես. Միայն ծակող ասեղներ:
Լռեց խեղճ եղևնին և հնազանդորեն  ետ քաշվեց`   չհամարձակվելով մտնել քարայր:
Սակայն հրեշտակը լսեց  ծառերի  խոսակցությունը, տեսավ թե արմավենու և ձիթենու հպարտություննու գոռոզությունը, թե եղևնու համեստությունը:
 

Հրեշտակը խղճաց  եղևնուն և   կամեցավ    օգնել նրան:

Փարթա մ  արմավենին   խոնարհվեց  Մանկանը և Նրան տվեց իր շքեղ պսակի լավագույն տերևը. 
— Թող այն Քեզ զովություն պարգևի շոգ օրերին, — ասաց նա:
Իսկ ձիթենին խոնարհեց  իր  ճյուղերն  ու  հոտավետ  յուղ  կաթեցրեց, և  ամբողջ քարայրը լցվեց անուշ բույրով:
Եղևնին  հետևում  էր  նրանց  տխուր, սակայն` առանց  նախանձի: 
«Նրանք  իրավացի  են, ինչպե՞ս  կարող  եմ  համեմատվել  նրանց  հետ: Ես  այնքան  խեղճ  եմ, չնչին, արդյո՞ք  արժանի  եմ  մոտենալու  Աստվածային  Մանկանը», — մտածում  էր  նա:
Սակայն  հրեշտակն  ասաց  նրան.

— Քո  համեստությամբ  ինքդ  քեզ  նվաստացնում ես, սիրելի  եղևնի, սակայն  ես քեզ կմեծարեմ  և  քույրերիցդ  ավելի  լավ  կզարդարեմ:
Եվ  հրեշտակը  երկնքի  ննայեց, մութ  երկինքը  փայլեց  պայծառ  աստղերով: Հրեշտակը  նշան  արեց, և աստղերը մեկը մյուսի  ետևից  սկսեցին  թափվել  ցած, ուղիղ  եղեևնու կանաչ ճյուղերի  վրա, և  շուտով եղևնին  փայլեց  վառ  կրակներով: Իսկ  երբ Աստվածային Մանուկն արթնացավ, Նրա ուշադրությունը գրավեց ին ոչ թե քարայրի սքանչելի բույրը և արմավենու շքեղ  հովհարը, այլ  փայլփլուն  եղևնին: Մանուկը  նայեց եղևնուն, ժպտաց և թաթիկները մեկնեց դեպի եղևնին: Հրճվեց  եղևնին, սակայն  չհպարտացավ, չմեծամտացավ և իր ողջ փայլով  ջանաց  լուսավորել  ստվերում  կանգնած  ձիթենուն  և  արմավենուն: Չարին  նա պատասխանեց  բարով: Իսկ հրեշտակը  տեսավ  դա  և  ասաց.

— Սիրելի  եղևնի, դու  բարի  ես, և դրա համար  էլ  կպարգևատրվես: Ամեն  տարի այդ նույն ժամանակ դու  կզարդարվես  լույսերի  փայլով  և  բոլորը  կուրախանան` նայելով  քեզ: Եվ դու, համեստ, կանաչ  եղևնի, այսուհետև  կդառնաս  Ս. Ծննդյան  ուրախ  տոնի խորհրդանիշը:  

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Տեքստում դեղինով նշված բառերը բացատրեք:

Օժտված-տաղանդավոր, որոշ  հատկանիշներ  ունենալ

պտղաբերություն-բերքատվություն, բեղմնավորություն

ներդաշնակություն-համապատասխանություն

բարեկեցություն-ապահով կյանք

խորհրդանիշ-որևէ գահափարը արտահայտող առարկա

փառաբանել-գովաբանել

երախտագիտություն-շնորհակաություն

յուրովի-հատուկ  ձևով, եղանակով

խոնարհվել-գրուխ խոնարհել,  որպես  հարգանքի  նշան

ջանալ-ձգտել, աշխատել, լավ արդյունքի հասներու համար

մսուր- գումերում տաշտակ , որի մեջ լցնում են կենդանիների կերը

կամենալ-ցանկանալ.

2.Կապույտով նշված բառերը դուրս բերեք և առանձնացրեք արմատներն ու ածանցները, չմոռանաք գրել թե այդ բառերն ինչպիսին են՝ պարզ, բարդ, ածանցավոր, թե բարդ ածանցավոր:

Մշտադալար-միշտ+ա+դալար-բարդ

առանձնահատուկ-առանձին+ա+հատուկ-բարդ

անմահություն-ան+մահ+ություն-անծանցավոր

տոն-պարզ

լեգենդ-պարզ

ամենահայտնի-ամենա+հայտնի-ածանցավոր

ամենագեղեցիկ-ամենա+գեղեցիկ-ածանցավոր

փրկիչ-փրկել+իչ-ածանցավոր

հրաշալի-հրաշ+ալի-ածանցավոր

եղևնի-պարզ

հպարտորեն-հպարտ+որեն-ածանցավոր

հնազանդորեն-հնազանդ+որեն-ածանցավոր

ծառեր-պարզ

օրեր-պարզ

հոտավետ-հոտ+ավետ-ածանցավոր

աստվածային-աստված+ային-ածանցավոր

ուշադրություն-ուշադիր+ություն-ածանցավոր:

6.Ձեր կարծիքով ո՞վ էր այդ նորածին մանուկը և ի՞նչ գիտեք նրա մասին:

Այդ նորածին մանուկը Աստծո որդին էր՝  ծփոքրիկ Հիսուսը:  Նրա ծնողներն էին   Մարիամը

և Հովսեփը:   Նա աշխարհ եկավ, որ մեզ փրկի մեր մեղքերից և սխալներից:

275. (ա)   Խնդիր

1մ₂-1200դրամ 

1օր-4մ₂ 

5oր-?դրամ 

Լուծում 

1) 4×1200=4800(դրամ)-1օր 

2) 5×4800=24000(դրամ)-5օր 

Պատ.՝  5 օրում   24000դրամ:

Բ) 

1օր-2 անդր.-յուր. 3000 դրամ 

1 շաբաթ-?

Շաբաթ, կիրակի-հանգիստ 

Լուծում 

1.  2×3000=6000(դրամ) 1oր
2. 7-2=5օր-աշխ.
3. 5×6000=30000 (դրամ)
   
    
   
   Պատ.՝  30000 դր.: 
   
    
   
   283.Ըստ օրինաչափության՝ տրված թվերից հետո գրի՛ր ևս 3 թիվ:
   
    
   
   ա)  2, 4, 8, 16, 32, 64                            բ)  7,  14,  21,  28,  35, 42
   
    

261  (ա) Հաշվի՛ր արտահայտության արժեքը:

Ա)  37x(709-5×55)+64000:(250×8)=160090

1)  5×55=275

2) 709-275=434

3) 250×8=2000

4) 434×37=16058

5)  64000:2000=32

6)  16058+32=160090

263.Տրված թվերը դասավորի՛ր:

Աճման կարգով 

22024,  7845,  324,  22105,  7842,  350,  16,  333333,  5.

5,  16,  324,  350,  7842,  7845,  22024,  22105,  333333.

Նվազման կարգով 

324,  1875,  35687,  24,  371,  1880,  35609,  777777,  7.

777777,  35687,  35609,  1880,  1875,  371,  324,  24,  7. 

270.

Ա)  I թիվ-?                                                   2410       

       II թիվ-?, 420-ով  մեծ է  I

1.  2410-420=1990 
2.  1990:2=995-I թիվ        
3.  995+420=1415-II թիվ 
   
   Ստ.՝   1415+995=2410
   
   Պատ.՝  I թիվ՝  995,    II թիվ  1415:  
   
    

Բ)  I թիվ-?

       II թիվ-?,  450-ով փոքր է I               1852

1. 1852+450=2302
2. 2302:2=1151-I թիվ
3. 1151-450=701-II թիվ
   
   Ստ.՝  1151+701=1852

Պատ.՝   I թիվ՝  701,  II թիվ՝  1151

241. ա  Կատարի՛ր հանումը և արդյունքը ստուգի՛ր գումարումով:

785-385=400   Ստ.` 400+385=785

45844-8158=37686   Ստ.՝  37686+8158=45844

244. ա  Կատարի՛ր գործողությունները:

15օր  20ժ- 2օր 18ժ=13օր 2ժ 

18ժ 18ր- 2ժ 18ր=16ժ   

27ր 55վ-7ր 45վ=20ր 10վ

247.

I թիվ-?, 345-ով մեծ է  երկրորդից                                  3456  

II թիվ-?,  612-ով  փոքր է երրորդից 

III թիվ-?

                                                                                Լուծում 

1. 3456-345-612=2499
2. 2499:3=833-II թիվ
3. 833+612=1445-IIIթիվ
4. 833+345=1178-I թիվ
   
    

Պատ.՝  I թիվ-1178,   II թիվ-833,   III թիվ-1445: 

225 ա Կատարի՛ր գումարումը և արդյունքը ստուգի՛ր հանումով:

585+585=1170

Ստ.` 1170-585=585

82844+7258=90102

Ստ.՝  90102-7258=82844

  227 ա  Հաշվի՛ր արտահայտության արժեքը:

99x(909-555)+7890:(3218-3188)+78×90=42329 

1. 909-555=354
2. 3218-3188=30
3. 354×99=35046
4. 7890:30=263
5. 78×90=7020
6. 35046+263=35309
7. 35309+7020=42329   

228  (ա,բ) Աստղանիշները փոխարինի՛ր համապատասխան թվանշաններով:

    4235                                            619       

+  3057                              +           2641

   37237                                        30987             

  44529                                        34247

182.  Վերականգնի՛ր հավասարությունները;

1կմ  1000մ-1կմ  200մ=800մ 

2 կմ=800մ  +1կմ  200մ   

7կմ  1000մ-4կմ  900մ=3կմ  100մ 

8կմ= 3 կմ 100մ +4կմ  900մ 

5մ  100սմ-2մ  50սմ=3մ 50սմ 

6մ=3մ 50սմ  +2մ 50սմ 

11սմ  10մմ-10սմ 6մմ=1սմ 4մ 

12սմ=1սմ  4մմ  +10սմ 6մմ 

13դմ  10սմ-10դմ 7սմ=3դմ  3սմ 

14դմ=3դմ 3սմ  +10դմ  7սմ 

197.  ա բ Հաշվի՛ր օգտվելով գումարման հատկությունից

Ա) 8+56+12=56+(12+8)=76                                                             

240+60+248=248+(240+60)=548                                          

247+950+50=247+(950+50)=247+1000=1247                   

98+998+9998+2+2+2=(98+2)+(998+2)+(9998+2)=11100

7+8+9+10+11+12+13=(7+13)+(8+12)+(9+11)+10=20+20+20+10=70

Բ)   24+48+6=48+(24+6)=48+30=78

80+320+332=332+(320+80)=332+400=732

170+30+193=193+(170+30)=193+200=393

99+999+9999+1+1+1=(99+1)+(999+1)+(9999+1)=11100

17+18+19+20+21+22+23=(17+23)+(18+22)+(19+21)+20=40+40+40+20=140

200. Հաշվի՛ր օգտվելով գծագրում բերված տվյալներից:

AD=65 կմ 200մ + 72կմ 400մ+ 30կմ  800մ=167 կմ   1400մ=168կմ  400մ 

BE=72կմ  400մ+30կմ  800մ+80կմ  600մ= 182կմ  1800մ=183կմ  800մ 

AE=AD+DE=168կմ 400մ+80կմ 600մ= 248կմ  1000մ=249կմ  1մ 

204. 

Երեք արկղում միասին կա 135կգ խնձոր: Առաջինում կա 15 կգ ավելի, քան երրորդում, իսկ երկրորդում՝ 12 կգ ավելի, քան երրորդում: Որքան խնձոր կա յուրաքանչյուր արկղում: 

1. 135-15-12=108կգ
2. 108:3=36կգ-երրորդ արկղ
3. 36+15=51կգ-առաջին  արկղ
4. 36+12=48կգ-երկրորդ   արկղ

Պատ.՝  36կգ 51կգ   և  48կգ 

213.  Արտահայտի՛ր նշված միավորներով:

5ժ=1800վրկ 

8օր=11520ր 

7ժ  18ր=26280վրկ 

5օր  18ժ  18ր=8298ր 

180. ա  Հաշվի՛ր օգտվելով բազմապատկաման զուգորդական հատկությունից:

7x60x5=7x(60×5)=7×300=2100 

172x2x5=172x(2×5)=172×10=1720 

60x50x90=3000×90=270000 

5x4x5x4x5x4=(5×4)x(5×4)x(5×4)=8000 

2x4x3x2+6x7x5x2=(2×4)x(3×2)+(6×7)x(5×2)=48+420=468 

182.  վերականգնիր հավասարությունները

2 կմ=800մ  +1կմ  200մ 

8կմ= 2 կմ 100մ +4կմ  900մ 

6մ=3մ 50սմ  +2մ 50սմ 

12սմ=1սմ  4մմ  +10սմ 6մմ 

14դմ=3դմ 3սմ  +10դմ  7սմ 

187. 

280 տեղանոց դահլիճում  համերգի  ժամանակ զբաղեցված տեղերը 120-ով շատ էին ազատ տեղերից:Հաշվի՛ր մուտքի տոմսի արժեքը ՝ գիտենալով, որ այդ օրվա վաճառված տոմսերի ընդհանուր գումարը  120000 դրամ  է: 

Զբաղեցված-?, 120-ով շատ-120000 դրամ         280 

Ազատ-? 

1. 280-120=160  (տեղ)
2. 160:2=80 (տեղ)-ազատ
3. 120+80=200 (տեղ)- զբաղեցված
4. 120000:200=600 (դրամ)-1 տոմս
   
   Պատ.՝   600 դրամ-1 տոմս:

ԹԵՄԱ —   Բազմապատկման զուգորդական հատկություն 

1. Հաշվի՛ր՝ օգտվելով բազմապատկման զուգորդական հատկությունից. 

• 6 x 40 x 5=6x(40×5)=6×200=1200 
• 5 x 20 x 314 =(5×20)x314=100×314=31400 
• 70 x 50 x 40 =70x(50×40)=70×200=14000 
• 6 x 5 x 6 x 5 x 6 x 5 =(6×5)x(6×5)x(6×5)=30x30x30=27000 

1. Վերականգնի՛ր հավասարությունը. 

• 2 կմ 350 մ + 650մ = 3 կմ 
• 7 կմ 550 մ + 2կմ  450մ = 10 կմ 
• 2 մ 25 սմ+75սմ  = 3 մ 
• 2 սմ 2 մմ + 12սմ   8մմ = 15 սմ 

1. Դպրոցում սովորում են 450 սովորող: Հաշվե՛ք, թե քանի՞ աղջիկ և քանի՞ տղա է սովորում՝ իմանալով, որ տղաները 12-ով շատ են աղջիկներց: 
   
   Աղջիկ-? 
   
   Տղա-?,  12-ով շատ                               450 սովորող 
   
    
   
                                             Լուծում 
   1. 450-12=438 (սովորող) 
   2. 438:2=219  (աղջիկ) 
   3. 219-12=231 (տղա) 
      
       
      
      Ստ.՝  231+219=450 
      
       
      
      Պատ.՝   231տղա  և  219 աղջիկ: 

170.  գտիր այն թվերը, որոնց տարբերությունը 21 է, իսկ գումարը ՝ 4483:

I-?  

II-?, 21-ով ավելի                            

Ընդամենը-4483     

                                                                           Լուծում

1. 4483-21=4462
2. 4462:2=2231  — I թիվ
3. 2231+21=2252-II թիվ
   
   Ստ.՝ 2252-2231=21
   
   2252+2231=4483
   
    
   
   Պատ.՝   2231  և  2252 
   
    
   
                                                                                 
   
   171.  բ 
   
    
   
    
   
   7 կգ  850 գ  <   8կգ     200գ 
   
   8 տ     40 կգ >   8 տ   400գ 
   
   90 տ    10 ց    =     91 տ 
   
   75ց    32 կգ     =      7 տ    532կգ 
   
    
   
    
   
   176.   ա,  բ, 
   
   Աճման  կարգով
   
    
   
   ա) 8*6, 815, *05= 806, 815, 905.
   
   բ) 5648, 56*5, 56*0=5648, 5655, 5660