~ Կարոլինա Եսայանի ուսումնական բլոգ ~

Հոկտեմբերի 27ից-30-ը, առաջադրանք, 9-րդ դաս.

Իմ ազգանվան պատմությունը և իմ գերդաստանը

Հոկտեմբերի 10-17, առաջադրանք, 9-րդ դաս.

Հոկտեմբերի 1-8-ը, առաջադրանք, 9-րդ դաս.

«Խենթը»

15-20 նախադասությամբ ամփոփեք ինչ թեմաներ ենք ուրսումնասիրել այս ամսվա ընթացքում:

Այս ամիս մենք սկսել ենք սովորել միջազգային հարաբերությունները․ ինչպես են տարբեր երկրները համագործակցում, պայմանագրեր ստորագրում կամ երբեմն ունենում խնդիրներ իրար հետ։ Իմացանք, որ այդ ամեն ինչը խաղաղություն պահելու համար էր:

Դրանից հետո անցել ենք Առաջին աշխարհամարտին․ սովորել ենք, թե ինչու սկսվեց պատերազմը, որ երկրներն են մասնակցել և ինչպես էր այն ազդում մարդկանց վրա։ Մենք նաև հասկացել ենք, որ հայ ժողովուրդը այդ ժամանակ մեծ դժվարություններ ու ցավալի կորուստներ է ունեցել։

Հետո ուսումնասիրել ենք Հայաստանի անկախության վերականգնման ճանապարհը։ Տեսել ենք, որ երկար ու դժվար տարիներից հետո հայերը փորձում էին նորից ստեղծել իրենց անկախ պետությունը։ Սովորել ենք, թե ինչպիսի պայքար ու փորձություններ էին դրան ուղեկցում։

Ինքդ գնահատիր այս ամսվա քո աշխատանքը:

ես ինձ կգնահատեի 9, քանի որ ես շատ բաներ սովորեցի հոկտեմբեր ամսվա ընթացքում:

Ռաֆֆու «Խենթը» ոչ միայն կերպարի պատմություն է, այլև մարդու ներաշխարհի, ժողովրդի հոգևոր վիճակի և ճշմարտության որոնման մասին խորքային մտածում։ Խենթը արտասովոր հերոս չէ, այլ մի մարդ, որի խենթությունը բխում է ոչ թե մտքին վնասվելուց, այլ աշխարհին չհաշտվելու, անարդարության դեմ միանձնյա պայքարելու անկարողությունից։ Նա խենթ է համարվում միայն նրա համար, որ տեսնում է այն, ինչին մյուսները ուշադրություն չեն դարձնում, և ասում է այն, ինչին մյուսները լռում են։ Նրա կերպարը ցույց է տալիս, թե ինչպես կարող է հասարակությունը մերժել սեփական խիղճը միայն այն պատճառով, որ այն անհարմար է։

Խենթի և գյուղացիների միջև ձևավորվում է հակադրություն. նրանք չեն հասկանում նրա ասածը, վախենում են, բայց միաժամանակ հետաքրքրությամբ լսում։ Նրա խենթությունը իրականում խորագույն բանականության դրսևորում է. նա զգում է մարդկանց անտարբերությունը, և դա նրան օտարեցնում է հասարակությունից։ Խենթը բացահայտում է այն ճշմարտությունները, որոնք մարդիկ ցանկանում են թաքցնել նույնիսկ իրենցից։

Ամփոփելով, կարելի է ասել, որ Խենթը ճշմարտության մարմնացում է՝ մի մարդ, որը չի վախենում ասել այն, ինչ ուրիշները խուսափում են արտաբերել։ Նա ժողովրդի խիղճն է, որը, ցավոք, դատապարտված է մենության։ Նրա կերպարը հիշեցնում է, որ երբեմն հասարակությունն է խենթ անվանում ամենախելացի մարդուն պարզապես այն պատճառով, որ նա չի լռում։

Բայ

1. Ընդգծե՛ք բայերը։

Թնդալ, բղավել, ծամթել, լոգանք, կորանք, փշրանք, անցավ, ընկավ, հարավ, խորհեմ, խոհեմ, գդալ, կարդալիս, բազմեն, բազեն։ 

2. Ընդգծե՛ք հարադիր բայերը։ 

Ցույց տալ, փոսն ընկնել, թույլ տալ, լաց լինել, ճաշ տալ, դասի գալ, պար գալ, շուռ գալ, փողոց ելնել, խելոք լինել։ 

3. Ընդգծե՛ք պատճառական ածանց ունեցող բայերը։ 

Հարցնել, ծլեցնել, թռցնել, հեծնել, խմեցնել, իջեցնել, անցնել, զբոսնել, 

4. Ընդգծե՛ք բազմապատկական բայերը։ 

Ժպտալ, գոռգոռալ, փայլփլել, ողողել, շողշողալ, փշրտել, երգել, նեղսրտել, պատառոտել, կողոպտել, կապոտել։ 

5. Փակագծերում տրված տարբերակներից ընդգծե՛ք ճիշտը։ 

Նա ինձ շատ նրբորեն /զգալ, զգացնել / տվեց, որ ես սխալ եմ։ 

Այս գինին քանի տարի է /հենցրած, հնեցրած/։

Նա իմ ձեռքից ոչ մի տեղ էլ չի /փախչի, փախնի/։

Մայրս փոքր ժամանակ ինձ միշտ /քնացնում, քնեցնում/ էր օրորոցայիններով։ 

6. Կրավորական կառույցով նախադասությունները դարձնել ներգործական։

Պատուհանը քամուց բացվեց։ — Քամին բացեց պատուհանը։

Դպրոցականներին նոր դասագրքեր բաժանվեցին։ — Նոր դասագրքեր բաժանեցին դպրոցականներին։

Այդ սափորը սեղանին դրվել էր մորս կողմից։ — Մայրս դրել էր սափորը սեղանին։

Ոստիկանության կողմից Գևորգը հրավիրվեց ոստիկանություն։ — Ոստիկանությունը հրավիրեց Գևորգին ոստիկանություն։

Բաժակը ջարդվեց Անուշի կողմից։ — Անուշը ջարդեց բաժակը։

7. Փակագծերում տրված բառերից ընտրել նախադասությանը համապատասխանողը։ 

Մենք հակընդդեմ հայց ենք տվել, որ մեզ նույնպես /տուժած․տուժված/ կողմ ճանաչեն։ 

Ձեռքերս ցրտից /ճաքճքել, ճաքճքվել / են։ 

Աստիճանով իջնելիս միշտ ձողից /բռնիր, բռնվիր/ , որ չսայթաքես։ 

Քանի օր է, չեն կարողանում մեր թղթակցի հետ /կապվել, կապնվել/։ 

Դասարանի տղաների հետ այսօր նորից /վիճվել, վիճել/ եմ։ 

8. Ընդգծե՛ք բայի անդեմ ձևերը։ 

ողբալ, ծավալ, ձնհալ, հոգալ, կչկչալ, կորած, կասկած, հարբած, փռթկալ, տարած։ 

9. Առանձնացրե՛ք անդեմ ձևերը և գրե՛ք, թե որ դերբայն է։ 

Երգող, գրկած, բազմած, կռվելիս, լրագրող, խմած, խորոված, ծաղկող, փոքրացող, հազալիս, մտածելիս, հավաքել, խոսող, մաքրած, գտած, փնտրելիս, քայլել։ 

10. Փակագծերում տրված տարբերակներից ընդգծե՛ք նախադասությանը համապատասխանողը։ 

Երեխան երկար լաց /լինելիս, լինելուց/ շնչակտուր եղավ։ 

Ցանկապատի վրայով /թռչելիս, թռնելիս/ տղան ոլորեց ոտքը։ 

Գնադկը քիկունքից էր /դիպչել, դիպել/ նրան։

Այգում /զբոսնելիս, զբոսնելուց/ անսպասելիորեն գտա դրամապանակը։

ա) (4, 0)

բ) (0, 5)

գ) (-3, 1)

դ) (-2, -5)

ե) (11, 20)

զ) (3, -12)

ա) Վերև, չի հատվում:

բ) Ներքև, հատվում է:

գ) Վերև, հավում է:

դ) Ներքև, չի հատվում:

ե) Վերև, հատվում է:

զ) Ներքև, չի հատվում:

a = 5

b = 4

c = 2

a = 8

(5, 6)

Աշխատանք տանը

Կյանքի ոչ բջջային ձևեր՝վիրուսներ, կառուցվածքը, կենսագործնեությունը։։ Էջ 33-35։/Հին գրքից/

1․ Ո՞րն է բակտերիաների հիմնական առանձնահատկությունը․
ա) Ունեն բջջային կորիզ
բ) Ունեն մեմբրանային օրգանոիդներ
գ) Չունեն ձևավորված կորիզ և մեմբրանային օրգանոիդներ 
դ) Դրանք բազմաբջիջ օրգանիզմներ են

---

2․ Ո՞րն է վիրուսի առանձնահատկությունը բակտերիայի համեմատ․
ա) Ունի բջջային կառուցվածք
բ) Կարող է ինքնուրույն բազմանալ
գ) Ունի բջջապատ և ցիտոպլազմա
դ) Չունի բջջային կառուցվածք և բազմանում է միայն այլ բջջում 

---

3․ Ո՞ր հիվանդությունն է առաջացնում վիրուսը․
ա) Տուբերկուլյոզ
բ) Բոտուլիզմ
գ) Գրիպ 
դ) Սիբիրյան խոց

---

4․ Ինչպե՞ս են բակտերիաները բազմանում․
ա) Բջջամասնությամբ (միտոզով)
բ) Սպորների միջոցով
գ) Պարզ բաժանմամբ 
դ) Բողբոջմամբ

---

5․ Ո՞րն է բակտերիաների դրական դերը մարդու կյանքում․
ա) Բոլորը հարուցիչներ են
բ) Միայն հիվանդություններ են առաջացնում
գ) Օգտագործվում են հակաբիոտիկների ոչնչացման համար
դ) Օգտագործվում են կաթնաթթվային մթերքների, դեղերի և կենսատեխնոլոգիայի մեջ

6․Ի՞նչ հիմնական բաղադրիչներից է կազմված վիրուսը․

ա) Ցիտոպլազմա, բջջապատ և կորիզ
բ) Ռիբոսոմներ, ԴՆԹ և մեմբրանա
գ) Գենետիկական նյութ (ԴՆԹ կամ ՌՆԹ) և սպիտակուցային պատյան (կապսիդ) 
դ) Բջջային մեմբրանա և օրգանոիդներ

Նոր թեմա՝

Քրոմոսոմներ, գեներ, կարիոտիպ։

Ստեծագործությունը մի կայսրի մասին է, որը արևի կիզիչ ճառագայթներից նեղվելով փորձում է բարի գործ անել իր ժողովրդի համար: Սակայն նրա հրամանի իրականացման ձևը հանգեցնում է ցավի ու վախի։ Սովորական մի որենք, որը սկզբում պետք է օգներ մարդկանց, վերածվում է մեծ և դաժան պատմության։

Կայսրը ցանկանում էր, որ մարդիկ ավելի հարմարավետ զգան և հրամայեց փոխել գլխարկները։ Նրա մտադրությունը բարի էր, բայց տեղի ունեցավ այն, ինչ նա չէր սպասում։ Նախարարը և պաշտոնյաները սկսեցին իրականացնել հրամանը խիստ ձևով՝ ուժի կիրառմամբ, տուգանքներով ու նույնիսկ սպանելով։ Օրենքն այլևս չէր ծառայում մարդկանց օգնելուն, այլ դառնում էր վախի ու ցավի պատճառ։

Սա ցույց է տալիս, թե որքան կարևոր է, որ իշխանությունը կիրառվի մարդասիրորեն։ Հակառակ դեպքում, նույնիսկ ամենալավ մտադրությունը կարող է վնասել մարդկանց և վերածվել բռնության։ Կայսրը, ունենալով մեծ իշխանություն, չէր հաշվի առել, որ մարդիկ կարող են տառապել իր հրամանից:

Այս ստեղծագործությունը սովորեցնում է որ իշխանությունը մեծ պատասխանատվություն է պահանջում։ Օրենքը և մարդասիրությունը պետք է համատեղ լինեն, որպեսզի որոշումները մարդկանց օգուտ բերեն, ոչ թե վախ կամ ցավ։

Задание 1. Найди и исправь ошибку

В каждом предложении есть ошибка. Исправь слово.

Утром свети́ло яркое солнце.

Я люблю чита́ть интересные книги.

На улице растёт красивая береза.

Мальчики играют в футбол на поляне.

Мы с друзьями пошли в кино.

Задание 2. Вставь пропущенные буквы

Подбери правильные окончания и вставь пропущенные буквы.

1. На улице стало теплее.
2. Мы пошли в парк.
3. Ребята играют в мяч.
4. Я прочитал интересную книгу.
5. Солнце светит ярко.

---

Задание 3. Составь предложение

Из данных слов составь правильное предложение.
(Не забудь начать с заглавной буквы и поставить точку.)

Дети гуляют в парке.

Девочка читает новую книгу.

Мама идёт домой.

---

Задание 4. Найди лишнее слово

1. дом, окно, стул, читать
2. весёлый, красивый, грустный, быстро
3. писать, бегать, книга, читать

---

Задание 5. Мини-сочинение

Напиши 3–4 предложения на тему:
«Как я провёл выходные»
(Постарайся использовать разные части речи.)

Выходные прошли очень быстро. За это время, я успела прочитать интересную книгу. Провела время со своей семьёй, и мы отлично пообщались. Кроме этого я гуляла на улице и просто наслаждалась спокойными днями.

Задание 6. https://slonum.ru/rus/diktanty/tema-bezudarnii-glasnii-v-korne

Задание 7.

Тексты для переводов. Вардан Айгекци (Աղվեսագիրք)

1. Առյուծը, գայլը և աղվեսը

Առյուծն և գայլն և աղվեսն եղբայր եղան և որսի ելան և գտան մի խոյ, մի ոչխար, մի մաքի և մի գառ: Ճաշի ժամին առյուծն ասաց գայլին, թե բաժանիր մեր մեջ այդ որսը: Եվ գայլն ասաց. «Ով թագավոր, աստված արդեն բաժանել է՝ խոյը քեզ, մաքին ինձ և գառն աղվեսին»: Եվ առյուծն բարկանալով, ապտակ զարկեց գայլի ծնոտին, և դուրս թռան գայլի աչքերը, և նա նստեց և դառն լաց եղավ: Եվ դարձյալ ասաց առյուծն աղվեսին, թե բաժանիր ոչխարները մեր մեջ: Եվ աղվեսն ասաց. «Ով թագավոր, աստված արդեն բաժանել է՝ խոյը քեզ ճաշին, մաքին քեզ՝ հրամենքին և գառը քեզ ընթրիքին»: Եվ առյուծն ասաց. «Ով խորամանկ աղվես, քեզ ո՞վ սովորեցրեց այդպես ճիշտ բաժանել»: Եվ աղվեսն ասաց.

«Ինձ սովորեցրեցին գայլի աչքերը, որ դուրս թռան»:

———

Лев, волк и лиса были братьями. Они пошли на охоту и нашли козла, овцу, козлёнка и ягнёнка. Во время обеда лев сказал волку: «Раздели добычу между нами».
Волк сказал: «О царь, Бог уже всё разделил: козёл тебе, коза мне, а ягнёнок лисе».

Лев разозлился и ударил волка по челюсти, глаза у волка вылетели, и он сел и заплакал.

Потом лев сказал лисе: «Раздели овец между нами».
Лиса сказала: «О царь, Бог уже разделил: козёл твой на обед, коза твоя на ужин, а ягнёнок твой на ужин».

Лев сказал: «Ох, хитрая лиса, кто тебя так научил делить?»
А лиса ответила: «Меня научили глаза волка, которые вылетели».

ՀՀ կլիման 

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Թվարկեք և քարտեզի վրա ցույց տվեք ՀՀ կլիմայի վերընթաց գոտիները:

Չոր մերձարևադարձային, չոր խիստ ցամաքային, չոր ցամաքային, չափավոր ցամաքային, չափավոր շոգ, բարեխառն լեռնային, ցուրտ լեռնային, ձյունամերձ լեռնային։

2. Համեմատե՛ք չոր մերձարևադարձային և չոր խիստ ցամաքային կլիմաները:

Չոր մերձարևադարձայինը մեղմ ձմեռ ու տաք ամառ ունի, տեղումներ ավելի շատ, իսկ չոր խիստ ցամաքայինը ձմեռը ցուրտ է, ամառը շոգ ու չոր, տեղումները քիչ են։

3. Բնութագրեք ՀՀ տարածքի տարվա եղանակները, տարվա եղանակների ակների հերթափոխը՝ ըստ բարձրության:

Բարձր լեռներում ձմեռը երկար է, ամառը կարճ ու զով, ցածրադիր գոտում ամառը երկար է, ձմեռը կարճ։

4. Բնութագրեք ձեր բնակավայրի տարվա եղանակները և դրանց տևողությունը:

Երևանում՝ ձմեռ մեղմ, գարուն խոնավ, ամառ տաք, աշուն արևոտ։

5. Համեմատեք ձեր բնակավայրի կլիմայական եղանակներն օրացուցային եղանակների հետ: Նշեք դրանց տարբերությունները:

Բարձր վայրերում սեզոնները ավելի երկար կամ ավելի կարճ են, քան օրացուցայինը, ցածրավայրերում՝ ավելի նման են օրացուցայինին։

ա) f(x) = (x — 2)²

բ) f(x) = (x + 5)²

ա) f(x) = 3 (x + 4)²

բ) f(x) = 3 (x — 1)²

ա) f(x) = 4 (x + 7)²

բ) f(x) = 4 (x — 3)²

ա) f(x) = (x + 5)²

բ) f(x) = (x — 12)²

ա)

f(x) = (x — 2)² — 4

բ)

f(x) = (x + 5)² + 1

գ)

f(x) = (x — 1)² — 2

դ)

f(x) = (x + 3)² — 5

ա)

բ)

գ)

դ)

ե)

զ)