Հասարակագիտություն

Ինչ է իշխանությունը

Իշխանությունը կարևոր դեր ունի հասարակության կյանքում, քանի որ այն ապահովում է հասարակական կարգ և կայունություն: Դրական կողմերից կարելի է նշել կարգ ու կանոն ստեղծելը, անվտանգության ապահովումը և տնտեսական զարգացումը: Ապահովելով օրենքների կատարումը, իշխանությունը պաշտպանում է մարդկանց իրավունքները և ստեղծում անվտանգ միջավայր: Սակայն, իշխանությունը կարող է նաև բացասական լինել, երբ այն վերածվում է ավտորիտարիզմի, և սահմանափակում է մարդկանց ազատությունները: Այն կարող է դառնալ անարդար և վտանգավոր, եթե չի գործադրում իր պարտականությունները ի շահ հասարակության: Պետությունը ազդում է մարդկանց վարքագծի վրա՝ օրենքներ հաստատելով և դրանք հետևելով: Կարգուկանոնը պահպանելու համար պետությունը ստեղծում է մարմիններ՝ ոստիկանություն, դատարաններ և այլ կառույցներ, որոնք վերահսկում են օրենքի կիրառումը: Այդ մարմինները կարևոր են, որպեսզի հասարակությունը կարողանա ապրել խաղաղ ու արդար պայմաններում:

Պատմություն 8

Հասարակագիտական ստուգատես

Այո, եկել է այն պահը, երբ պետք է ներկայացնել, թե պատմությունից ինչ նախագծեր եմ իրականացրել:

Այս ամիսների ընթացքում, ես երեք հանդիպումների եմ մասնակցել, որոնցից էին՝

Հանդիպում Մարդու իրավունքների պաշտպանի հետ

Հանդիպում YereMUN կազմակերպության հիմնադիր նախագահ Վրույր Հլղաթյանի հետ

Հանդիպում փ.գ.դ. Աշոտ Ոսկանյանի հետ:

Այս նյութերում ներկայացնում եմ մեր հանդիպումների մանրամասները՝ թե ով է եղել մեր զրուցակիցը և ինչ արժեքավոր տեղեկություններ ենք ստացել:

Մենք ուսումնասիրել էինք Տիգրան Հայրապետյանի մասին, թե նա ինչպիսի աշխատանքներ է իրականացրել, ինչպիսի գործողություններ ու նախագծեր են եղել նրա մասնակցությամբ։ Նա մի շարք հետաքրքիր գրքեր է գրել, որոնք հիմնված են մարդկային ներքին ուժի ու կայացման վրա։ Ուսումնասիրության ընթացքում առանձնացրել ենք նրա մոտեցումները, թե ինչպես է օգտագործել իր սեփական փորձն ու գիտելիքները՝ օգնելու ուրիշներին բացահայտել իրենց կարողությունները։ Տիգրանը նաև շատ կարևոր դեր է խաղացել բազմաթիվ սոցիալական ծրագրերում՝ օգնելով մարդկանց ավելի լավ ճանաչել իրենց ուժերը և զարգացնել դրանք։ Հետո նրա մասին հրապարակվել են մի շարք հոդվածներ, որոնք անդրադառնում են նրա մտածելակերպին ու գործերին, և մենք այդ հոդվածները նույնպես ուսումնասիրեցինք՝ հասկանալու նրա աշխատանքը ավելի խորությամբ:

Ահա նյութը Տիգրան Հայրապետյանի մասին՝ Տիգրան Հայրապետյան:

Նաև ես և ընկերուհիս տարբեր նախագծեր էինք կատարել:

Հին գիտնականների մասին:

Դա մեր հիմնական նախագիծն էր, որտեղ մենք ուսումնասիրում էինք Հին գիտնականները և նրանց հայտնագործությունների մասին։ Ահա մեր կատարած նախագծերը՝

Անհատական նախագիծ

Արիստոտել

Սիրադեղյանական օրեր

Անդրեաս Վեզելուս

Անանիա Շիրակացի

Միքելանջելո Բուոնարոտի.

Զաքարյանների իշխանապետությունը

Հիմա մենք չենք շարունակում ուսումնասիրությունը, քանի որ մեզ ավելի հետաքրքիր մեկ այլ նախագիծ են հանձնարարել։

Դրանցից մեկն է «ԱՐՄԱՏՆԵՐ» գիրքը, որը մեզ տվել էին դեռ նոյեմբերից, որպեսզի այն պարզացնեինք։ Բայց կա մի փոքր խնդիր՝ բացի դրանից, մեզ այլ առարկաներից էլ են նախագծեր տվել, ու հիմա այս նախագիծը դեռ կեսն է արված:

Մեր նոր նախագիծը «Օժտված» գիրքն է։ Այո, անունը շատ տարօրինակ է, բայց կարդալուց ամեն ինչ տարբեր է։ Գիրքը հիմնականում մարդկանց մասին է, ովքեր ունեն հատուկ կարողություններ, որոնք յուրահատուկ են և, միևնույն ժամանակ, նաև բարդություններ ու մարտահրավերներ են բերում նրանց կյանք։ Այն մեծ ուշադրություն է դարձնում յուրաքանչյուր կերպարի ներքին զարգացմունքին և նրանց փորձություններին, երբ փորձում են ընդունել իրենց յուրահատկությունները և օգտագործել դրանք դրական նպատակների համար:

Պատմություն 8

Հանդիպում փ.գ.դ. Աշոտ Ոսկանյանի հետ:

Մարտի 18-ին, հասարակագիտական ստուգատեսի շրջանակում, մենք ունեցանք հանդիպում «Հումանիտար հետազոտությունների հայկական կենտրոնի» հիմնադիր Աշոտ Ոսկանյանի հետ։ Հանդիպումը անցկացվեց Տիգրան Հայրապետյանի ծննդյան օրվա կապակցությամբ։

Մասնակիցները՝ միջին դպրոցի ու քոլեջի ուսանողներ, ուսուցիչներ ու հյուրեր, քննարկեցին տարբեր թեմաներ, այդ թվում՝ 2020 թվականի արցախյան պատերազմը, Հայաստանի իրավիճակը և արժեքների վերարժևորման կարևորությունը։ Աշոտ Ոսկանյանը մանրամասն ներկայացրեց «44 պարտություն» գրքի մասին՝ պատմելով նրա ստեղծման նպատակների ու խնդիրների մասին։

Հանդիպման վերջում մենք պատասխաններ ստացանք մեր հարցերին, ու Աշոտ Ոսկանյանը խոսեց պատերազմի, դիվանագիտության ու Հայաստանի առաջ ընթացող մարտահրավերների մասին։ Դրանից հետո նրան նվիրեցինք «Սեբաստացի» գինին, և պայմանավորվեցինք շարունակել հետագա համագործակցությունը։

Շարադրություններ

Անսպասելի Վերադարձ

Արևը նոր-նոր էր բարձրացել, երբ ես քայլեցի ծանոթ փողոցով։ Ամեն ինչ թվում էր նույնը, բայց միևնույն ժամանակ՝ այլ։ Տներն իրենց տեղում էին, ծաղիկները դեռ փարթամ էին բակերում, իսկ քամին մեղմ օրորում էր ծառերի ճյուղերը։ Բայց ես զգում էի, որ փոխվել եմ, և այս վայրը գուցե այլևս ինձ չէր պատկանում այնպես, ինչպես նախկինում։

Քայլերս տարան ինձ դեպի այն տունը, որտեղ անցկացրել էի մանկությունս։ Դռան ետևից լսվում էր երաժշտություն, ծիծաղ, խոսքեր, որոնք միախառնվել էին մի անուշագեղ խառնաշփոթի։ Մի պահ կանգ առա՝ լսելով ծանոթ մեղեդին, որը վաղուց էր մոռացվել իմ մտքում։

Այդ մեղեդին հիշեցրեց ինձ այն պարը, որը շատ էի սիրում պարել և կամաց ներս մտա։ Սրահը լցված էր պարողների խմբերով, որոնք շարժվում էին երաժշտության ռիթմով։ Մարդկանց ծանոթ դեմքերը ցրված էին սրահում, բայց ոչ մեկը դեռ չէր նկատել ինձ։ Ես մեկ քայլ առաջ գնացի, ու հանկարծ՝ ինչ-որ մեկը շրջվեց։ Նա զարմացավ և մի քանի վայրկյան անց նրա հայացքին միացան մյուսները։

Խոսակցությունները դադարեցին, ծիծաղը մարեց, ու ամբողջ սրահը կարծես քարացավ։ Բոլորը կանգնել էին, զարմացած նայում էին ինձ՝ մեկը շփոթված, մյուսը՝ անորոշ, երրորդը՝ խորը մտածմունքի մեջ։ Հանկարծ ինչ-որ մեկը դանդաղ ցած իջեցրեց ձեռքը, որ պահել էր օդում պարի շարժման մեջ։

Մի պահ լռություն տիրեց։ Սիրտս սկսեց արագ բաբախել։ Ես սպասում էի ինչ-որ մեկի արձագանքին, բայց հետո մեկը թեթև շարժվեց, մի ուրիշը ժպտաց, ու կարծես ինչ-որ անտեսանելի ազդանշանով ամբողջ սրահը վերականգնվեց իր նախորդ վիճակին։

Վերադարձս բոլորի համար անսպասելի էր։ Բայց նրանք մի պահ քարացան ու հանգիստ շարունակեցին պարել։

Հանրահաշիվ 8

Գծային հավասարումների համակարգ

ա) Գծային է

բ) Գծային է

գ) Գծային է

դ) Գծային է

ե) Գծային չէ

զ) Գծային չէ

է) Գծային է

ը) Գծային չէ

ա) Այո

բ) Ոչ

գ) Ոչ

դ) Այո

ե) Այո

զ) Ոչ

ա)

{ x = 6/2 = 3

{ 5 x 3 — 3 = 4y

x = 3

y = 12/4 = 3

(3;3)

բ)

{ 7x = 12 x 5 + 3

{ y = 15/3 = 5

x = 63/7 = 9

y = 5

(9;5)

գ)

{3 (y + 1) — 2y = 5

{ x = y + 1

3y + 3 — 2y = 5

y = 5 — 3 = 2

x = 2 + 1 = 3

(3;2)

դ)

{ 2x + 7 (x — 1) = 7

{ y = x — 1

2x + 7x — 7 = 7

9x = 14

x = 14/9 = 1.6

y = 1.6 — 1 = 0.6

(1.6;0.6)

ե)

{ 2 x — 5 (x + 1) = 10

{ y = x + 1

2x — 5x — 5 = 10

-3x = 15

x = -15/3 = -5

y = -5 + 1 = -4

(-5;-4)

զ)

{ y + 2 + 7y = -14

{ x = y + 2

8y = -16

y = -16/8 = -2

x = -2 + 2 = 0

(0;-2)

ա)

{ x = y

{ 2y + 3y = -5

5y = -5

y = -5/5 = -1

x = -1

(-1;-1)

բ)

{ y = 3x

{ 3 x 3x — x = 6

8x = 6

x = 6/8 = 3/4 = 0.75

y = 3 x 0.75 = 2.25

(0.75;2.25)

գ)

{ x = 6y — 1

{2 (6y — 1) — 10y = 3

12y — 2 — 10y = 3

2y = 5

y = 5/2 = 2.5

x = 6 x 2.5 — 1 = 14

(14;2.5)

դ)

{ x = 5 + 2y

{ 7 (5 + 2y) — 3y = 13

35 + 14y — 3y = 13

11y = -22

y = -22/11 = -2

x = 5 + 2 x (-2) = 1

(1;-2)

Հայոց լեզու

Դ. Գործնական Քերականություն

  1. Պատմողական- նպատակը տեղեկատվություն հաղորդելն է: 
  2. Հարցական
  3. Հրամայական
  4. Բացականչական

Տրված են նախադասություններ, նշի՛ր տեսակները.

  • Ավա՜ղ, ոչինչ փոխել չենք կարող: — Բացականչական
  • Ո՞վ այսուհետ պետք է հարգի մեզ: — Հարցական
  • Զարթնի՛ր և ողբա՛ այն, ինչ էլ չենք կարող ետ բերել: — Հրամայական
  • Երկու օրից գնա,. կհասնեմ քաղաք, հետո կխոսենք:  — Պատմողական

Պատմողական նախադասություն

1.     Հաստատական

2.     Ժխտական

Նշի՛ր պատմողական նախադասությունների տեսակները: 

  • Ինձ հեռվից չի կանչում, չի ժպտում, խաղաղ է հիմա ամեն ինչ: Ժխտական
  • Ութ նշանավոր բանաստեղծներ էին ապրում արքունիքում:  Հաստատական

Հարցական նախադասություն 

  • Բուն հարցում ( Ի՞նչ է այդ գետակի անունը):
  • Հարցում-հաստատում  (Դու իմ ասածները կանես, չէ՞):
  • Հարցում-ժխտում (Ո՞վ կթողնի նրան այդ գործը կատարել)
  • Ճարտասանական կամ անպատասխան հարցում (Ի՞նչ եմ անում այս կողմերում, ի՞նչ եմ կորցրել, չեմ գտնում):

Կետադրի՛ր նախադասությունները: 

Դու ինձնից ի՞նչ ես պահանջում․ —հարցեց Սահակը: 

Սահակը Արմենին հարցրեց, թե իրենց ինչ է պահանջում: 

Ո՞վ է ինձ սպասում:

Ինչպե՞ս չսիրեմ, երկիր իմ կիզված: 

Հրամայական նախադասություն

Արտահայտում է հրաման, հորդոր, խնդրանք, հանձնարարական:

Արգելական հրամայական՝  մի: 

Կետադրի՛ր նախադասությունները: 

Լիլի՛թ, ների՛ր ինձ:

Մի՛ հիշիր, ինձ այդպես մի՛ գթա:

Լռել և սպասել նոր հրահանգների: 

Խաղա՛ղ անցիր, մի՛ սպասիր:

Բացականչական նախադասություն

Այս նախադասությունների բուն նպատակը լսողի մեջ հույզ, զգացմունք առաջացնելն է: 

Կետադրի՛ր

Ա~խ, մայրի՛կ ջան, մեծ է թախիծս:

Ավա~ղ, ոչինչ չի փոխվել: