День: 2 октября 2024

1. Տրված բարդ բառերի առաջին բաղադրիչները փոխելով` ստացի՛ր նոր բաղադրյալ բառեր:

Ագեվազ (կենգուրու) — արագավազ

Կակղամորթ — թուլամորթ

Մարտունակ — գործունակ, գիտունակ

Արճճապատ — ասվալտապատ, պատեպատ,

Մեծասքանչ — հիասքանչ

Հողածին — նորածին

Փառամոլ — խաղամոլ

Ատոմակայան — էլեկտրակայան։

2. Տրված բարդ բառերի վերջին արմատները փոխելով` ստացի՛ր նոր բարդ բառեր:

Հեռախոս — հեռատես

Հանրածանոթ — հանրագիտակ

Ձյունածածկ — ձյունաթափ

Երկրագունդ — երկրաչափ, երկրագույն

Կենսակերպ — կենսագործ

Հնավանդ — հնադարյան

Մտահոգ — մտախորհուրդ

Բարենպաստ — բարեհաջող

Ակնթարթ — ակնախաղ

Լուսանցք — լուսամուտ, լուսագիծ։

ա) Այո

բ) Այո

գ) Ոչ

դ) Այո

ե) Ոչ

զ) Այո

է) Այո

ը) Այո

թ) Ոչ

ժ) Այո

ա) 9 մ²

բ) 81 կմ²

գ) 4 մ²

դ) 64 մ²

ե) 169 մմ²

զ) 2500 մ²

է) 784 մմ²

ը) 36 մ²

թ) 81 դմ²

ժ) 9 մմ²

ա) 1² = 1

բ) 7² = 49

գ) 1.2² = 1.44

դ) о.1² = 0.01

ե) √5² = 5

զ) √1.222² = 1.222

է) √14² = 14

ը) o² = o

թ) (-4.2)² = 17.64

ժ) -√6.8² = -6.8

ա) S = 25 մ²

a = √25 = 5 (մ)

բ) S = 49 մ²

a = √49 = 7 (մ)

գ) S = 64 դմ²

a = √64 = 8 (դմ)

դ) S = 2.56 մ²

a = √2.56 = 1.6 (մ)

ե) S = 144 սմ²

a = √144 = 12 (սմ)

զ) S = 100 մմ²

a = √100 = 10 (մմ)

է) S = 0.01 սմ²

a = √0.01 = 0.1 (սմ)

ը) S = 0.09 սմ²

a = √0.09 = 0.3 (սմ)

թ) S = 10000 սմ²

a = √10000 = 100 (սմ)

ժ) S = 1.69 կմ²

a = √1.69 = 1.3 (կմ)

ՍեՍեղանի խաղեր ստեղծող կազմակերպությունները զբաղվում են նոր խաղեր մշակելու և վաճառելու գործով։ Նրանք աշխատում են գաղափարի ստեղծման, խաղի նախագծման, փորձարկման, դիզայնի և արտադրության, ինչպես նաև խաղի մարքեթինգի վրա։

Խաղի ստեղծման գործընթացը

1. Գաղափար՝ Սկզբում ընտրում են խաղի հիմնական գաղափարը, թեման ու խաղալու ձևը։
2. Նախագծում՝ Մշակում են խաղի կանոնները, գործիքները (օրինակ՝ քարտեր, զառեր)։
3. Փորձարկում՝ Ստեղծում են նախատիպ և ստուգում՝ կա՞ն սխալներ, թե՞ ոչ։
4. Դիզայն և արտադրություն՝ Մշակում են դիզայնն ու պատրաստում վերջնական օրինակը։
5. Մարքեթինգ՝ Խաղը գովազդում են ու տարածում։

Հիմնական թիմերը

• Խաղի դիզայներներ՝ ստեղծում են թեման ու մեխանիկան։
• Գրաֆիկ դիզայներներ՝ նկարում են խաղի գրաֆիկան։
• Փորձարկողներ՝ ստուգում են խաղի ճիշտ լինելը։
• Արտադրողներ՝ պատրաստում են խաղի օրինակները։
• Մարքեթինգի թիմ՝ զբաղվում է վաճառքով։

Կազմակերպության տեսակները

• Փոքր բիզնես՝ գործում են տեղական կամ համացանցում։
• Մեծ կազմակերպություններ՝ ունեն մեծ արտադրություն և ավելի լայն շուկա։

Օրինակ՝ Xaxalove կազմակերպությունը ստեղծում է ուրախ ու սոցիալական խաղեր՝ միավորելով մարդկանց։ Նրանք առաջարկում են ռազմավարական, մրցակցային և ընտանեկան խաղեր՝ նպաստելով սոցիալական կապերին։ Xaxalove-ն նաև կազմակերպում է միջոցառումներ, որտեղ մարդիկ կարող են հավաքվել ու խաղալ։

1. Նախադասությունները ձևափոխի՛ր` ընդգծված բառերն ու արտահայտությունները փոխարինելով հականիշներով:

Ճիշտ է,  որ առյուծն է համարվում  գազանների արքան:  Ուժով, ճարպկությամբ  ու համարձակությամբ  դժվար թե ոչ ոք համեմատվի նրա հետ:  Առյուծը զոհի վրա բացահայտ է  հարձակվում:  Նա չի լռում  «զգուշացե՛ք, գազաննե՛ր,  որսի եմ ելել: Մինչև հրացանավոր մարդու երևալը առյուծներն կեղծ տիրակալ չէին: Մարդիկ հաճախ չէին առյուծի որսի ելնում: Բայց և  ուժն ու համարձակությունը և ճկունությունն ու թաքնվելու հմտությունը չէին փրկում հրացանից: Մարդիկ կարծում  էին, որ եթե առյուծները չավելանան, կճղակավոր կենդանիների քանակը չի պակասի: Ու առյուծներին ամբողջովին չպահպանվեցին:  Նրանք պահպանվել  են միայն Կենտրոնական Աֆրիկայի մի քանի շրջաններում ու արգելանոցներում, Հնդկաստանում էլ կան, բայց քիչ են: Սակայն մարդկանց  սպասածը չեղավ,  որովհետև առյուծներն առաջին հերթին հիվանդ,ուժեղ կենդանիներին  չէին ոչնչացնում,  այդ պատճառով էլ կենդանիների  մեջ հիվանդությունները  չէին տարածվում: Այժմ  առյուծների  որսն  թույլատրված չէ: Առյուծի նորածին  ձագուկները շատ մեծ չեն   ու խայտաբղետ, հետո, մեծանալով, միագույն են դառնում։

2. Տրված նույնանուն բառերով կազմի՛ր նախադասություններ: Վարել, հարկ, տալ, մատ:

Վարել՝

Նա կարողանում է լավ վարել մեքենան:

Եղբայրս վարել է մի լավ աշխատանք։

հարկ՝

Ես չգիտեմ, թե որ հարկում է ապրում իմ ընկերուհին։

Հարկերի վճարելու ժամանակն է։

տալ՝

Ես սիրում եմ տալ նվերներ։

Իմ հայրիկի տալը շատ մեղմ և բարեսիրտ է։

մատ՝

Նա մատով ցույց տվեց դեպի այն կողմ։

Ես իմ ընկերուհուն հաղթեցի շախ և մատով։

3. Տրված բառերը բաժանի՛ր բառակազմական բաղադրիչների (արմատների և ածանցների): Ինչպիսի՞ բառեր են հավաքված բառաշարքերից  յուրաքանչյուրում:

Ա. Թվական, պատմություն,  գրիչ, ազդեցություն, խորություն:

Թիվ + ական,

պատում + ություն

աղյուս + ակ

գիր + իչ

ազդեց + ություն

խոր + ություն

Ածանցավոր

Բ. Արևելք, արևմուտք, կենսագիր, օտարամուտ, ծովագնաց, ինքնատիպ:

Արև +ել + ք

արև + մուտ + ք

կենս + ա + գիր

օտար + ա + մուտ

ծով + ա + գնաց

ինքն + ա + տիպ

Բարդ

Գ. Արևելյան, կենսագրություն, արևադարձային, անուշահոտություն, բազմատեսակություն:

Արև + ել + յան

կենս + ա + գիր + ություն

արև + ա + դարձ + ային

անուշ + ա + հոտ + ություն

բազում + ա + տես + ակ + ություն

Բարդածանցավոր

4.Նախադասությունները լրացրո՛ւ:

Միայն մեկ արմատով կազմված բառերը կոչվում են … բառեր.
 Օրինակ` կրակ, հոդ, ջուր, օդ,….:
Մեկ արմատով և ածանցով կամ ածանցներով կազմված բառերը կոչվում են … բառեր. օրինակ` կրակոտություն, հողեղեն,….:
Մեկից ավելի արմատներով կազմված բառերը կոչվում են … բառեր, օրինակ` ջրհոր, օդանցք,….:
Մեկից ավելի արմատներով և ածանցով կամ ածանցներով կազմված բառերը կոչվում են …. բառեր, օրինակ` կրակմարիչ, անջրանցիկ,….:

Միայն մեկ արմատով կազմված բառերը կոչվում են պարզ բառեր.
 Օրինակ` կրակ, հոդ, ջուր, օդ, պատ, քար, սար, տուն:
Մեկ արմատով և ածանցով կամ ածանցներով կազմված բառերը կոչվում են ածանցավոր բառեր. օրինակ` կրակոտություն, հողեղեն, գրություն:
Մեկից ավելի արմատներով կազմված բառերը կոչվում են բարդ բառեր, օրինակ` ջրհոր, օդանցք, ծովափ:
Մեկից ավելի արմատներով և ածանցով կամ ածանցներով կազմված բառերը կոչվում են բարդածանցավոր բառեր, օրինակ` կրակմարիչ, անջրանցիկ, տնտեսություն:

Սեպտեմբեր ամսվա ամփոփում

Յուրաքանչյուր առաջադրանքի ներքևում տեղադրել բլոգում կատարված առաջադրանքի հղումը:

Անհատական նախագիծ

Նախագծային շաբաթ, սեպտեմբերի 2-8-ը

Արիստոտել

Առաջադրանք 8-րդ դաս., սեպտեմբերի 9-15-ը

Առաջադրանք 8-րդ դաս., սեպտեմբերի 9-15-ը

Սեպտեմբերի 15-20-ը, առաջադրանք, 8-րդ դասարան

Առաջադրանք 8, սեպտեմբերի 20-25

Առաջադրանք 8, սեպտեմբերի 20-25

Առաջադրանք 8, սեպտեմբերի 20-25

15-20 նախադասությամբ ամփոփել ինչ թեմաներ ենք ուսումնասիրել:

Մենք այս ամսվա ընթացքում ուսումնասիրել էինք Անիի Բագրատունյաց թագավորությունը, թե ինչպես է հայտնվել սելջուկյան թուրքերի, մոնղոլների և այլ նվաճողների տիրապետության տակ։ Ուսումնասիրել էինք Բյուզանդիան և նրա կայսրության մասին։ Նաև այս վերջերս իմացանք, որ Կիլիկյան Հայաստան կամ Կիլիկիայի հայկական թագավորությունը հայկական պետականություն էր։ Նաև ուսումնասիրեցինք Մոնղոլական արշավանքները, որոնք 13-րդ դարում հիմնովին փոխեցին Եվրասիայի քաղաքական քարտեզը՝ բերելով ավերածությունների, սակայն նաև մշակութային և առևտրային փոխանակումների զարգացման։

Հավանած թեման հենց Անի բագրատունյաց թագավորությունն էր , քանի որ այնտեղ նշած էր շատ կարևոր դեպքեր։

Օրինակ ՝ Աշոտ III Ողորմածի օրոք, դարձնելով այն հզոր քաղաքական, մշակութային և առևտրային կենտրոն։

Հայոց պատմություն/էջ 24-28 պատմել, էջ 29 գրավոր/

Փիլատրոս Վարաժնունի – Հայ իշխան և զորավար, որը մեծ դեր է խաղացել Կիլիկիայի հայկական պետության ձևավորման գործում։

Գող Վասիլ – Կիլիկիայի հայ իշխան, որն իր ռազմավարական քայլերով խանգարել է թշնամիներին՝ գրավելով հողեր։

Ռուբինյաններ – Տոհմ, որը հիմնադրել է Կիլիկիայի հայկական թագավորությունը և իշխել այնտեղ մոտ երեք դար։

Հեթումյաններ – Իշխանական տոհմ, որը Ռուբինյաններին հաջորդելով, շարունակեց Կիլիկիայի հայկական թագավորության զարգացումը։

Ռուբեն I իշխան (1080-1095) – Կիլիկիայի հայկական իշխանության հիմնադիրն ու Ռուբինյան տոհմի առաջին ներկայացուցիչը։

Լևոն I իշխան (1129-1137) – Ռուբինյան իշխան, որն ամրապնդել է Կիլիկիայի հայկական պետությունը դիվանագիտական և ռազմական հարաբերությունների միջոցով։

Հովհաննես II Կոմնենոս – Բյուզանդիայի կայսր, որը փորձել է տիրել Կիլիկիայի հայկական տարածքներին։

Թորոս II իշխան (1145-1169) – Ռուբինյան իշխան, որը պաշտպանել է Կիլիկիան թշնամիներից և ամրապնդել իր իշխանությունը։

Հռոմկլա – Բերդ և Հայկական Կաթողիկոսության նստավայր Կիլիկիայի արևելքում, որը կարևոր հոգևոր կենտրոն էր։

Առևտրական ուղիներ – Միջնադարյան Հայաստանն անցնող միջազգային առևտրական ուղիները նպաստել են երկրի տնտեսական զարգացմանը։

Հայրապետական աթոռ – Հայ Առաքելական եկեղեցու կենտրոնական կառույց, որը ղեկավարում է Կաթողիկոսը։

Իշխանապետություն – Իշխանական կառավարման ձև, որտեղ իշխանները կառավարում էին որոշակի տարածքներ՝ լինելով ինքնավար։

Հիմնական Գաղափարներ ա

ա․ Ներկայացրու։ Պատմական ինչ գործոններ պայմանավորեցին հայ բնակչության զգալի մասի գաղքը դեպի Կիլիկիա։ Ի՞նչ հետևանքներ ունեցավ այդ գաղթը։

բ․ Բացատրիր։ Ինչպե՞ս կարող էր Խաչակրաց առաջին արշավանքը նպաստել Ռուբինյանների իշխանության ամրապնդմանը։

գ․ Վերլուծիր։ Ի՞նչ մարտահրավերների առջև կանգնեցին հայերը խաչակիրների գալուց հետո, և ինչու՞ փոխվեցին հայերի պատկերացումները խաչակիրների մասին։

Uno-ն քարտերով խաղ է, որը մեծ ճանաչում է վայելում ամբողջ աշխարհում։ Խաղի նպատակն է լինել առաջինը, ով կազատվի իր բոլոր քարտերից՝ կիրառելով հատուկ ռազմավարություններ և խուսափելով հակառակորդների քայլերից։

Խաղի պատմություն

Uno-ն ստեղծվել է 1971 թվականին Միացյալ Նահանգներում Մերլ Ռոբինսի կողմից։ Այն սկսվեց որպես ընտանեկան խաղ և արագորեն դարձավ հանրաճանաչ։ Խաղի տարբերակը վաճառքի համար պատրաստեց International Games ընկերությունը, իսկ հետագայում այն գնվեց Mattel-ի կողմից։

Խաղի կանոններ

Uno-ն խաղում են 2-ից 10 խաղացող, օգտագործելով հատուկ Uno տախտակներ, որոնք բաղկացած են 108 քարտերից։ Խաղը բաղկացած է թվերով և հատուկ գործողություններով քարտերից, որոնք ունեն տարբեր գույներ (կարմիր, կապույտ, դեղին, կանաչ)։

Քարտերի տեսակները

1. Թվային քարտեր — 0-ից 9 թվանշաններով քարտեր, որոնք ունեն տարբեր գույներ։
2. Գործողությունների քարտեր:
   • Անցնել հաջորդին (Skip) – հաջորդ խաղացողը կորցնում է իր հերթը։
   • Ուղղություն փոխել (Reverse) – խաղի հերթագայությունը փոխվում է։
   • +2 քարտ (Draw Two) – հաջորդ խաղացողը վերցնում է 2 լրացուցիչ քարտ։
   • Վայրի քարտ (Wild) – խաղացողը կարող է ընտրել ցանկացած գույն՝ առանց հաշվի առնելու իր քարտերի գույնը։
   • Վայրի +4 (Wild Draw Four) – խաղացողը ընտրում է գույն և ստիպում հաջորդին վերցնել 4 քարտ։

Խաղի ընթացք

Խաղի սկզբում յուրաքանչյուր խաղացող ստանում է 7 քարտ, իսկ տախտակին դրվում է մեկ բաց քարտ։ Խաղացողները հերթով իրենց քարտերը տեղադրում են տախտակին՝ համապատասխանեցնելով այն ըստ գույնի կամ թվի։ Եթե խաղացողը չի կարող խաղալ որևէ քարտ, նա վերցնում է լրացուցիչ քարտ տախտակից։ Հաղթողը դառնում է այն խաղացողը, ով առաջինը կազատվի բոլոր իր քարտերից։

Երբ խաղացողը մնում է մեկ քարտով, նա պետք է ասի «Uno»։ Եթե չի ասվում «Uno» և հակառակորդները դա նկատում են, այդ խաղացողը ստիպված է 2 լրացուցիչ քարտ վերցնել։

Ռազմավարություն

Uno-ում հաջողությունը կախված է ոչ միայն պատահականությունից, այլև ռազմավարությունից։ Խաղացողները պետք է խելացիորեն կիրառեն իրենց գործողությունների քարտերը՝ դանդաղեցնելու կամ խանգարելու հակառակորդներին, հատկապես երբ խաղացողը մոտ է հաղթանակին։

Uno-ն արագ և զվարճալի խաղ է, որը պահանջում է ռազմավարություն, բախտ և ուշադրություն խաղի ընթացքին։

Զաքարյանների իշխանությունը եղել էր հայաստանի իշխանական տունը և ստեղծվել էր 11 դարի վերջում։ Նրանք աջակցություն էին ստանում Վրաց թագավորությունից։ Զաքարե և Իմանե Զաքարյանները դարձան կարևոր ռազմական առաջնորդներ և նրանց օգնությամբ ազատագրվեցին Անի, Լոռի, Արցախ և Սյունիք տարածքները։ Այդ շրջանում Հայաստանը զարգացել էր տնտեսական և մշակութային առումներով։ Նաև ստեղծվեցին նոր եկեղեցիներ ու վանքեր։ Զաքարյանների կենտրոնը Անի քաղաքն էր։ Բայց 13 դարի կեսերին մոնղոլների կայսրությունը թուլացրին նրանց իշխանությունը իրենց ներխուժումներով։

Արիստոտելի կյանքի մասին

Արիստոտելը (մ.թ.ա. 384–322) հին հունական փիլիսոփա էր, ով կարևոր ազդեցություն է թողել արևմտյան փիլիսոփայության և գիտության վրա։ Նա ծնվել է Ստագիրա քաղաքում (Հունաստան), ինչը նրան անվանել է նաև «Ստագիրացի»։ Արիստոտելի հայրը՝ Նիկոմաքոսը, Մակեդոնիայի արքունիքում բժշկի պաշտոն էր զբաղեցնում, ինչը նպաստեց Արիստոտելի հետաքրքրությանը գիտության և կենսաբանության նկատմամբ։

Երբ Արիստոտելը 17 տարեկան էր, նա ուղևորվեց Աթենք, որտեղ միացավ Պլատոնի ակադեմիային, Պլատոնի հետ մոտ 20 տարի սովորելով և աշխատելով։ Չնայած ուսուցչի մեծ ազդեցությանը, Արիստոտելը հետագայում տարբեր առումներով հակառակ դիրքորոշումներ զարգացրեց Պլատոնի ուսմունքների նկատմամբ։

Մ.թ.ա. 343 թվականին Արիստոտելը հրավիրվեց Մակեդոնիայի արքունիք՝ դառնալով ապագա մեծ նվաճող Ալեքսանդր Մակեդոնացու ուսուցիչը։ Այնուհետև, երբ Ալեքսանդրը դարձավ կայսր, Արիստոտելը վերադարձավ Աթենք և հիմնեց իր սեփական դպրոցը՝ Լիկեյոնը։ Լիկեյոնում նա զարգացրեց բազմաթիվ գիտակարգեր, այդ թվում՝ ֆիզիկա, կենսաբանություն, քաղաքականություն, փիլիսոփայություն, հոգեբանություն և էթիկա։

Արիստոտելը գրեց բազմաթիվ աշխատություններ, որոնցից շատերը պահպանվել են, և որոնց ազդեցությունը զգացվել է հազարամյակներ շարունակ։ Նրա աշխատանքները նպաստեցին գիտական մեթոդի ձևավորմանը, տրամաբանության զարգացմանը, ինչպես նաև էթիկայի ու քաղաքականության հիմնավոր սկզբունքների ձևակերպմանը։

Նա մահացավ մ.թ.ա. 322 թվականին Էվբեա կղզում։

Արիստոտելի հիմնական հայտնագործություններն ու ներդրումները

1. Տրամաբանության հիմքերը
   Արիստոտելն է համարվում տրամաբանության հիմնադիրը։ Նա զարգացրեց սիլլոգիզմի տեսությունը, որը տրամաբանության բուն մեթոդն է և կիրառվում է դատողությունների կառուցման համար։

1. Բնագիտություն և ֆիզիկա
   Արիստոտելը մշակեց սեփական գաղափարները ֆիզիկայի վերաբերյալ։ Նրա տեսություններից մեկը համարվում է քառատրոն տեսությունը, որը պնդում է, որ բոլոր նյութերը բաղկացած են չորս հիմնական տարրերից՝ հող, ջուր, օդ և կրակ։ Նա նաև տեսական քննարկումներ ուներ մարմինների շարժման ու նրանց հատկությունների մասին։

1. Զոոլոգիա
   Արիստոտելը խորը ուսումնասիրություններ է արել կենդանիների վերաբերյալ և համարվում է առաջին գիտնականներից մեկը, ով դասակարգել է կենդանիներին ըստ նրանց առանձնահատկությունների։ Նրա աշխատանքի հիմքը դարձել է կենդանաբանության զարգացմանը։

1. Էթիկա և քաղաքականություն
   Արիստոտելն է ձևավորել էթիկայի և քաղաքականության բազմաթիվ հիմունքներ։ Նրա «Նիկոմաքյան էթիկան» քննարկում է բարոյականության և մարդկային երջանկության հասնելու միջոցները։ Նա նաև ուսումնասիրել է քաղաքական կառույցների տեսակները, ներկայացնելով իր գաղափարները լավ և վատ պետական կառավարման վերաբերյալ։

1. Աստղագիտություն
   Արիստոտելն ուներ գաղափարներ տիեզերքի կառուցվածքի վերաբերյալ։ Նա կարծում էր, որ Երկիրը տիեզերքի կենտրոնն է, և բոլոր երկնային մարմինները շարժվում են դրա շուրջ։ Չնայած այս գաղափարները հետագայում մերժվեցին Կոպեռնիկոսի ու Գալիլեոյի հայտնագործությունների շնորհիվ, դրանք կարևոր քայլ էին հնագույն ժամանակների աստղագիտության զարգացման համար։

1. Մետաֆիզիկա
   Արիստոտելը հիմնեց մետաֆիզիկայի մասին գիտությունը, որտեղ քննարկվում են գոյության, էության, ժամանակի, պատճառականության հարցերը։ Նրա աշխատանքի մեջ հիմնվում է այն, թե ինչպես է իրականությունը կառուցված, ինչպես են գոյանում իրերը և ինչ է նրանց բնույթը։

Արիստոտելի ներդրումները բազմաբնույթ են և ընդգրկում են փիլիսոփայության, գիտության, արվեստի ու կրթության բազմաթիվ ոլորտներ։