Հայոց լեզու, Շարադրություններ

Ուսումնական Աշուն

Ես կարդացել եմ Ագաթա Քրիստիի «Կարիբյան գաղտնիքը» գիրքը։ Քանի որ սա իմ առաջին Ագաթա Քրիստիի գիրքն էր, սկզբում միանգամից սկսվեց Միս Մարփլի՝ գլխավոր հերոսի, և ինչ-որ մի ծերուկի խոսակցությունը:

Միսս Մարփլը գնացել էր հանգստանալու Կարիբյան կղզում։ Նա ապրում էր հյուրանոցում, որտեղ շատ տարբեր մարդիկ կային՝ զբոսաշրջիկներ, բժիշկ, երիտասարդ զույգ, և ուրիշներ։ Սկզբում ամեն ինչ խաղաղ էր։ Բայց մի օր Մարփլը խոսում էր մի մարդու՝ մայոր Փելգրեյվի հետ, որը պատմում էր մի մարդասպանի մասին, որին երբեք չեն կարողացել բռնել։ Բայց հենց հաջորդ օրը նա մահացավ։ Բոլորը մտածում էին, որ դա սովորական մահ էր, բայց միսս Մարփլը զգում էր, որ ինչ-որ բան այն չէ։ Նա սկսեց փոքրիկ բաներից կասկածել, խոսում էր հյուրանոցի մարդկանց հետ և փորձում էր հասկանալ՝ ո՞վ կարող էր սպանել մայորին։

Գրքի վերջում Միսս Մարփլը վերջապես բացահայտեց, թե ով է իրական սպանողը։ Պարզվեց, որ դա Թիմն էր։ Սկզբում նա թվում էր սովորական մարդ, բարեկամական ու հանգիստ, բայց իր հետքը թաքցնում էր խոր գաղտնիք։

Թիմը ուզում էր ազատվել իր կնոջից՝ Մոլիից, որովհետև նա շատ գումար ուներ, և Թիմը ցանկանում էր ստանալ այն։ Բայց երբ Մայոր Փելգրեյվը կասկած հայտնեց, Թիմը վախեցավ, որ իր գաղտնիքը կբացահայտվի, և որոշեց սպանել նրան։

Գիրքը շատ հետաքրքիր էր, անսպասելի դեպքերով ու գաղտնիքներով։ Այն ցույց էր տալիս, թե որքան ուշադիր ու խելացի էր միսս Մարփլը, և որ երբեմն հենց ամենահանգիստ մարդիկ բացահայտվում են որպես վտանգավոր ու մանիպուլյատիվ:

Հայոց լեզու

Լրացուցիչ աշխատանք

Թվական

  1. Առանձնացրե՛ք թվականները։ 

Թվային, վաթսուն, հիսունական, հարյուր-հարյուր, վաթսունմեկերորդ, թվանշան, չորս, մեծաքանակ, քառապատիկ, եռակի, տասներկուերորդ, հինգ վեցերորդ, քանակություն, մենավոր,երկակի։ 

  1. Առանձնացրե՛ք քանակական թվականները։

Երրորդություն, թվական, հարյուր մեկ, քառասուն, եռապատիկ, միլիոն, քանական , հինգ հարյուր, իննսունութ, տասը, բազմաթիվ, տասնինը, քառյակ, յոթանասուն։ 

  1. Առանձնացրե՛ք դասական թվականները։ 

Քսանմեկերորդ, մեկ չորրորդ, երեսուներկուերորդ, հազարավոր, հարյուրերորդ, առաջին, երեք քառորդ, տասնիններորդ։ 

  1. Առանձնացրե՛ք բաշխական թվականները։

Մեկ-մեկ, բազմակի, երկուական, ինը տասներորդ, հինգական, իններորդ, մեկումեջ, հինգ-հինգ, քսանական, չորս հինգերորդ, յոթական, երիցս։ 

  1. Առանձնացրե՛ք կոտորակային թվականները։ 

Մասնական , երկու երրորդ, տասներորդական, մեկ երկրորդ, զրո ամբողջ հինգ տասնորդական, սակավաթիվ, մեկ երրորդ, հարյուրապատիկ, երկու ամբողջ վեց տասնորդական, ամբողջական, երկու յոթերորդ, հնգանիստ։ 

  1. Փակագծում տրված տարբերակներից ընդգծե՛ք ճիշտը։ 

Ես այդ մասին լսում եմ /առաջի, առաջին / անգամ։ 

Շուրջ / ութանասուն, ութսուն/ ծառ տնկվեց այդ հավաքի ժամանակ։ 

Աղջիկը վճարեց / տաս, տասը/ դրամ։ 

Այդ հավաքին մասնակցում էին  /հարյուրավոր, հարուրավոր/ մարդիկ։ 

Իմ տեղը թատրոնի /երեսունչորրորդ, երեսունչորսերորդ/ աթոռն է։

Ես սովորում եմ Երևանի /թիվ համար, թիվ/ հինգ դպրոցում։ 

Որպեսզի իմ ուզածը տեղն ընդունվեմ, ինձ պակասում է /զրո, զերո/ ամբողջ հինգ միավոր։ 

  1. Առանձնացրե՛ք պարզ թվականները։ 

Բազում, միլիոն, երեքական, քսան, քանակ, ութ, միլիարդ, վեցերորդ, ամբողջ, ինը, երեք, քսանյոթ, թիվ, ,միակ, յոթ, տասնվեց, չորս։ 

  1. Առանձնացրե՛ք  բարդ թվականները։

Երեսուներկուերորդ, տասնմեկ, վեց-վեց, մեկ, ութական, երեք հարյուր վեց, հինգ-հինգ, վաթսունինը, քսանութ, մեկ միլիոն, տասանոց, ութսունյոթ, հարյուր երկու։ 

  1. Փակագծերում տրված տարբերակներից ընդգծե՛ք ճիշտը։ 

Ասացին հերթագրվածներից մեկնումեկը թող ներս /գա, գան/ ։

Շուտով ժամը /ինը, իննը/ կլինի ։

Եթե մեր ունեցածը հավասար բաժանենք, ապա ամեն մեկիս հասնում է երկուսուկես /խնձոր, խնձորներ/։ 

Տոնածառը զարդարելու համար գնեցի քսան /խաղալիք, խաղալիքներ/։ 

Այդ կինը մատներին դրել էր /երեք-երեք, երեք-երեքական/ ոսկե մատանիներ։ 

Պայմանավորվել էինք, որ կհանդիպենք այս ամսվա /28-ին, 28ին/։

Ես չեմ վախենում /տասներեք, տասերեք/ թվից։ 

  1. Տրված թվերը գրի՛ր տառերով։

25 — քսանհինգ

101 — հարյուր մեկ

1567 — հազար հինգ հարյուր վաթսունյոթ

87 — ութսունյոթ

95 — իննսունհինգ

74 — յոթանասունչորս

2598 — երկու հազար հինգ հարյրու իննսունութ

Պատմություն 9

Հոկտեմբերի 27ից-30-ը, առաջադրանք, 9-րդ դաս.

Սիրելի սովորողներ, խնդրում եմ ներբեռնել դասագիրքը:

ՀԱՅԱՍՏԱՆԸ ԱՆԿԱԽՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱԿԱՆԳՆՄԱՆ ՃԱՆԱՊԱՐՀԻՆ: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԱՌԱՋԻՆ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ/պատմել էջ39-43/

Հայաստանը 1917 թ. արմատական փոփոխությունների փուլում

  1. Գրավոր պատասխանել.

ԱՆՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ՀԱՍԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Բացատրի՛ր և բնութագրի՛ր

Ժամանակավոր կառավարություն – հեղափոխությունից հետո ստեղծված կառավարություն՝ երկրի կառավարմանը ղեկավարելու համար։
Երկիշխանություն – միաժամանակ երկու իշխանությունների գոյություն Պետրոգրադում՝ կառավարություն և խորհուրդ։
Գ. Լվով – Ժամանակավոր կառավարության առաջին ղեկավար, ազատական գործիչ։
Անդրկովկասյան հատուկ կոմիտե (ԱՀԿ) – Կովկասը կառավարելու մարմին, հայերից մասնակցեց Ս. Պապաջանյանը։
Մ. Պապաջանյան – հայ քաղաքական գործիչ, ԱՀԿ անդամ։
Պ. Ավերյանով – ռուսական կառավարության նշանակված գեներալ-կոմիսար Արևմտյան Հայաստանի համար։
Հ. Զավրիյան – քաղաքացիական հարցերով տեղակալ՝ Արևմտյան Հայաստանի կառավարությունում։
Թուրքահայաստան (Արևմտյան Հայաստան) – Օսմանյան կայսրությունից ռուսների գրաված տարածքներ, որտեղ ապրում էին հայեր։
Վ. Փափազյան – Արևմտահայ ազգային խորհրդի ղեկավար։
Արևմտահայ ազգային խորհուրդ – մարմին, որը կազմակերպում էր Արևմտյան Հայաստանի հայերի վերադարձն ու անվտանգությունը։
Ա. Ահարոնյան – Հայոց ազգային խորհրդի ղեկավար, հայ քաղաքական գործիչ։
Հայոց ազգային խորհուրդ – հայերի կենտրոնական իշխանությունը, ղեկավարում էր ազգային գործերը։
Խ. Կարճիկյան, Գ. Տեր-Ղազարյան, Հ. Օհանջանյան – Անդրկովկասում նախարարներ, զբաղվում էին ֆինանս, պարենավորում, սոցիալական ոլորտներով։
Վ. Լենին – բոլշևիկների առաջնորդ, Հոկտեմբերյան հեղաշրջման կազմակերպիչ։
Ս. Շահումյան – հայ բոլշևիկ, Բաքվում հաստատեց բոլշևիկյան իշխանությունը։
Թ. Նազարբեկյան – Հայկական կորպուսի հրամանատար, հայ զինված ուժերը ղեկավարեց։

ՀԻՄՆԱԿԱՆ
ԳԱՂԱՓԱՐՆԵՐ


ա. Ներկայացրո՛ւ։ Նկարագրի՛ր Փետրվարյան հեղափոխությունը և Հոկտեմբերյան հեղաշրջումը: Ներկայացրո՛ւ Արևմտահայ
և Արևելահայ ազգային խորհուրդների և ազգային զորամասերի ստեղծման գործընթացները:

1917 թ․ փետրվարին Ռուսաստանում տեղի ունեցավ հեղափոխություն, տապալվեց Ռոմանովների արքայատոհմը, իշխանությունը անցավ Ժամանակավոր կառավարությանը և Պետրոգրադի բանվորների ու զինվորների խորհրդին։


բ. Բացատրի՛ր։ Ի՞նչ գործոններով էին պայմանավորված հեղափոխական իրադրության առաջացումը և 1917 թ. փետրվարին
Ռոմանովերի արքայատոհմի տապալումը Ռուսաստանում:
Ինչպե՞ս կբնութագրես երկիշխանության առաջացումը: Ժամանակավոր կառավարման ի՞նչ համակարգ ստեղծվեց Անդրկովկասում ու Հայաստանում:

Բոլշևիկները՝ Վ. Լենինի գլխավորությամբ, հոկտեմբերին վերցրին իշխանությունը և ստեղծեցին Ժողովրդական կոմիսարների խորհուրդը։


գ. Վերլուծի՛ր։ Ինչու՞ էին Այսրկովկասի հիմ­նական ազգերը պայքարում վարչատարածքային փոփոխությունների համար և
ի՞նչ պատկերացում­ներ ունեին հայերը այդ հարցում:

Հայերը կազմակերպվեցին ազգային ղեկավար մարմիններով․ Արևմտյան Հայաստանում ստեղծվեց Արևմտահայ ազգային խորհուրդը (Վ. Փափազյան), իսկ Արևելյան Հայաստանում՝ Հայոց ազգային խորհուրդը (Ա. Ահարոնյան)։

ՔՆՆԱԴԱՏԱԿԱՆ ՄՏԱԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆ

  1. Ճանաչի՛ր ազդեցությունը։ Ի՞նչ հանգամանքներով էին պայմանավորված Ժամանակավոր կառավարության և Ժողկոմխորհի վարած քաղաքականությունը Հայկական հարցում:

Ժամանակավոր կառավարությունը որոշ օգնություններ ցույց տվեց հայերին՝ Արևմտյան Հայաստանի վերահսկողությունն ընդունելով և տեղական մարմիններ ստեղծելով։ Բոլշևիկները նույնպես որոշ օրենքներ ընդունեցին, բայց շատ դեպքերում դրանք չկատարվեցին կամ դժվարություններ առաջացրին։ Սա ստիպեց հայերին ինքնակազմակերպվել։

  1. Գնահատի՛ր։ Ի՞նչ տեսք ստացավ ու նշանակություն ունեցավ հայերի քաղաքական և ռազմական ինքնակազմակերպման գործընթացը: Զուգահեռելով գնահատի՛ր Փետրվարյան հեղափոխության
    և Հոկտեմբերյան հեղաշրջման նշանակությունը հայերի համար:

Հայերը ստեղծեցին սեփական խորհուրդներ ու բանակ՝ իրենց ապահովությունն ու շահերը պաշտպանելու համար։ Արևմտյան Հայաստանում՝ Արևմտահայ ազգային խորհուրդ, Արևելյան Հայաստանում՝ Հայոց ազգային խորհուրդ, իսկ բանակում՝ Հայկական կորպուս ու Երկրապահ դիվիզիա։ Փետրվարյան հեղափոխությունը տվեց հույս և ազատություն կազմակերպվելու համար, իսկ Հոկտեմբերյան բոլշևիկյան հեղաշրջումը վտանգներ ստեղծեց՝ ռուսական բանակի հեռանալու պատճառով, ու ստիպեց հայերին ուժեղացնել իրենց քաղաքական ու ռազմական կառույցները։

Առաջադրանք 2

Ռազմաքաղաքական գործընթացները Ռուսաստանի շուրջ և հայոց պետության վերականգնման նախադրյալների հասունացումը (1917 թ. վերջ-1918 թ. մայիսի կեսեր)/պատմել էջ 44-47/

Գրավոր պատասխանել հարցերին.

ԱՆՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ՀԱՍԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Բացատրի՛ր և բնութագրի՛ր

  • Ա. Ահարոնյան • Ա. Մանուկ­յան • Ս. Շահումյան • Դ. Բեկ-Փիրումյան • Դրո • Մ. Սիլիկ­յան • Ա. Բեյ-Մամիկոնյան
  • Անդրկովկասյան Սեյմ • Թ. Նազարբեկ­յան • Ն. Աղբալան

ՀԻՄՆԱԿԱՆ
ԳԱՂԱՓԱՐՆԵՐ
ա. Ներկայացրո՛ւ։ Ուրվագծի՛ր 1917 թ. վերջի-1918 թ. մայիսի կեսերի ռազմաքաղաքական գործընթացները:
բ. Բացատրի՛ր։ Պարզաբանի՛ր Բրեստ-Լիտովսկի, Տրապիզոնի ու Բաթումի խորհրդաժողովերի ընթացքը:
Ինչո՞ւ է սկսվում Հայաստանի պատմության նորագույն
ժամանակաշրջանը:
գ. Վերլուծի՛ր։ Բրեստ-Լիտովսկի պայմանագրի հայերին
վերաբերող և Բաթումի պայմանագրերը: Ինչու՞ մինչև
Երևանի նկատմամբ սպառնալիքը հայերը ուժեղ դիմադրություն չցուցաբերեցին թուրքական բանակին:

ՔՆՆԱԴԱՏԱԿԱՆ
ՄՏԱԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆ

  1. Ճանաչի՛ր ազդեցությունը։ Ի՞նչ ազդեցություն ունեցավ Բրեստ-Լիտովսկի պայմանագրի կնքումը հայերի համար:
  2. Ընդհանրացրո՛ւ։ Որքանո՞վ էր արդարացված Անդրկովկասի Դաշնային Հանրապետության հռչակումը:
  3. Գնահատի՛ր։ Ի՞նչ նշանակություն ունեցան Մայիսյան հերոսամարտերը և անձամբ Արամ Մանուկ­յանը
    հայոց պետության վերականգնման գործում:

Էսսե/գրավոր աշխատանք/Գրականություն, Հայաստանի պատմություն, 9-րդ դասարան, «Խենթը», Արամ Մանուկյան

Էսսեի գնահատման ռուբրիկ (սանդղակաշար)