Месяц: Февраль 2025

1. Տրված նախադասությունները դարձրո՛ւ ժխտական: Ուշադրություն դարձրո՛ւ ընդգծված դերանուններին և մակբայներին:

Բոլոր մարդիկ վազում էին հոսանքի ուղղությամբ:
Այդպիսի երևույթները բավականին հաճախ են նկատվում:
 Լիովին հնարավոր է ուրիշ վայրերում էլ կիրառել նման միջոցառումներ:
Քամին դեռ փչում էր:
Ինչ-որ մեկը լուսամուտներին թուղթ էր կպցրել:
Պատերազմը քայքայել էր ամբողջ տնտեսությունը:
Այստեղ տարվա բոլոր տեղումները լինում են միայն գարնանը:

————

Ոչ մի մարդ չէր վազում հոսանքի ուղղությամբ:
Այդպիսի երևույթները հաճախ չեն նկատվում:
Հնարավոր չէ ուրիշ վայրերում էլ կիրառել նման միջոցառումներ
Քամին այլևս չէր փչում:
Ոչ ոք լուսամուտներին թուղթ չէր կպցրել:
Պատերազմը չէր քայքայել ամբողջ տնտեսությունը:
Այստեղ տարվա բոլոր տեղումները լինում են ոչ միայն գարնանը:

2. Տրված նախադասությունները դարձրո´ւ հաստատական: Ուշադրությո´ւն դարձրու ժխտական դերանուններին հ մակբայներին:

Ոչ մի հնար նրան չէր օգնի կրճատելու ժամանակը:
Ոչ մի առագաստանավ քամուն հակառակ շարժվել չի կարող:
 Ոչ ոք զբոսնելու ցանկություն չուներ:
Իբր միջատներին թունավորող այդ դեղը բոլորովին վնաս չէր տալու այլ կենդանի էակների:
Այդ փաստարկներն ամենևին չհամոզեցին մարդկանց:
Ոչ մեկը հիացած չէր այդ փոշով:
Վաղուց ոչինչ չենք լսել այդ մասին:

———

Որև է հնար նրան կօգներ կրճատելու ժամանակը:

Ինչ-որ առագանտանավ քամուն հակառակ է շարժվում:

Բոլորը զբսնելու ցանկություն ունեին։

Հաստատ միջատներին թունավորող այդդեղը իովին վնաս կտա այլ կենդանի էակների։

Այդ փաստարկներն լիովին համոզեցին մարդկանց:

Բոլորը հիացած էին այդ փոշով:

Վաղուց ամեն ինչ լսել ենք դրա մասին։

Կապ
1. Դուրս գրի՛ր կապերը: 
Հարյուր իննսուներեք, թե, դու, անշուշտ, դանդաղ, վրա, թութակ, բոլորը, վա՜յ, մասին, հավանաբար,

 մտերմանալ, հովիվ, որպեսզի, արագ, երրորդ, կացին, ա՜խ, դեղին, ընկերանալ, երկար,  կրկնել, է՜, բացի, որովհետև, հնգական:

2. Ընդգծի՛ր կապերը:
Հայրենիքի համար պետք է պատրաստ լինի ամեն զոհողության:
Սեղանի վրա դրված էր ծաղկաման, իսկ ծաղկամանի մեջ ծաղիկներ կային:

Կապերն արտահայտում են հոլովական իմաստներ՝ կատարելով հոլովական վերջավորությունների դեր: Օրինակ՝ սեղանի վրա-սեղանին
Չեն հոլովում, նախադասության անդամ չեն դառնում:

3.Ընդգծված բառերը որտե՞ղ են գործածվել որպես կապ, որտե՞ղ` որպես այլ խոսքի մասեր (կապերն ընդգծի՛ր):

Առաջ նա բոլորովին չէր մտածում իր արարքների մասին:
 Որոշել էր ծովափ գնալուց առաջ լողալ սովորել: կապ
Սեղանի վրա  թափթփված թղթերի ու գրքերի մեջ մի կաշեկազմ տետր կար: կապ
Երեսից հասկացա, որ բոլորովին էլ գոհ չէ:

Կապերը դրվում են կապվող գոյականից, դերանունից և գոյականաբար գործածված այլ բառից առաջ կամ հետո. այդ պատճառով էլ կոչվում են նախադրություններ կամ հետադրություններ: Կան մի քանի կապեր, որոնք դրվում են կապվող բառից և՛ առաջ, և՛ հետո, օրինակ՝ բացի Արամից, Արամից բացի….

4. Տրված նախադասությունների մեջ ընդգծի՛ր կապերը, նշի՛ր տեսակը:

Ձիերի երամակը արածում է կանաչ լանջի տակ: Հետադրություն:

Ամպի տակից ջուր է գալիս: Հետադրություն:
Առանց նրա փաստաթղթերի, չէր կարող դուրս գալ: Նախադրություն:

5. Ուղղի՛ր սխալները:

Նվագում է դաշնամուր:
Այդ որոշմաը բոլորը ծանոթացան:
Կանգնել է մայթն:
Նորություն չկա:

6. Գրի՛ր տրված կապերի կազմությունը՝ դեպի, առ, դեմ, ի հաշիվ, նախքան, ընդդեմ, մեջ, մոտ, ըստ, նկատմամբ:
Պարզ
բարդ

7. Կետադրի՛ր նախադասությունները, ուշադրություն դարձրո՛ւ կապերի կետադրությանը

Բացի Կարենից բոլորն ընդունեցին իրենց մեղքը:
Իբրև ճանաչված վիրաբույժ՝ Սուրենի քեռին մրցակից չուներ:
Հերթով ներս էին մտնում և կանգնում նրա բոլոր զինվորները՝ որպես անդավաճան եղբայրներ:
Վաղուց մահացել է Օհան ամին և թաղված է այս ծառի տակ՝ իր սրտի ուզածի համաձայն:

Check your progress /page 53

S = √3/4 x a²

S = a x h/2

___

a² = 16√3 : √3/4 = 16 x 4 = 64

a = 8

h = 2 x 16√3 : 8 = 4√3

y² = 30² — 24² = 900 — 576 = 324

y = 18

x² = 625 — 576 = 49

x = 7

y + x = 25

S = 25 x 24/2 = 25 x 12 = 300

x2 = 225 — 144 = 81

x = 9

y² — (y — 9)² = 12²

y² — y² + 18y — 81 = 144

18y = 225

y = 12.5

P = 5x + 5x + 6x = 32

16x = 32

x = 2

6 x 2 = 12

5 x 2 = 10

h2 = 100 — 36 = 64

h = 8

S = 12 x 8 : 2 = 48

x = (14 — 8)/2 = 6/2 = 3

h = 2 x 44 : (8 + 14) = 4

սրունք = y

y2 = h2 + x2 = 16 + 9 = 25

y = 5

10² = 6² + 8²

100 = 36 + 64 | => (ըստ Պ. թեորեմ) ուղղանկյուն

13² = 12² + 5²

169 = 144 + 25 | => (ըստ Պ. թեորեմ) ուղղանկյուն

17² = 8² + 15²

289 = 64 + 225 | => (ըստ Պ. թեորեմ) ուղղանկյուն եռանկյուն

S = 8 x 15 : 2 = 60 մ²

Աղավնու վանքը

Համացանից պարզի՛ր՝ ինչ է բալլադը: 

Քնարական փոքրիկ վիպերգ, որի մեջ բանաստեղծը հաղորդում Է ոչ միայն իր հույզերն ու մտքերը, այլև դրանք առաջացնող դեպքերը՝ երևույթները ևն:

Հետազոտական աշխատանք. հայկական որ վանքների կամ եկեղեցիների մասին է այս ավանդույթը: 

1. Օհանավանք

Բալլադում նշված է Օհաննա վանքը։ Չնայած այս անունով վանք իրականում չի պահպանվել, Հայաստանում գոյություն ունի Օհանավանք՝ 5-13-րդ դարերում կառուցված վանական համալիր, որը գտնվում է Քասախի կիրճում։ Այս վանքն իր անունը ստացել է Հովհաննես Մկրտչի պատվին, և ավանդական պատմություններում այն հիշատակվում է որպես հոգևոր առաջնորդների ու ուխտավորների հավաքատեղի։ Չի բացառվում, որ Թումանյանը ոգեշնչվել է այս վանքից՝ ստեղծելով իր բալլադի վայրը։

---

2. Սևանի վանքերը

Հաշվի առնելով, որ բալլադի իրադարձությունները զարգանում են լճի ափին գտնվող վանքում, հետազոտողները հաճախ այն կապում են Սևանի վանքի հետ։ Սևանա լճի հարավային ափին կանգնած է միջնադարյան հայկական Սևանավանքը, որը կառուցվել է 9-րդ դարում։ Տարածաշրջանի պատմությունը լի է զանազան ավանդություններով, և վանականները հաճախ պատսպարել են վտանգի մեջ գտնվող մարդկանց։

---

3. Գեղարդավանք

Մեկ այլ վանական համալիր, որը հնարավոր է կապված լինի այս ավանդության հետ, Գեղարդավանքն է, որը հայտնի է իր ժայռափոր կառույցներով և վաղ քրիստոնեական ժամանակներից պահպանված ձեռագրերով։ Ըստ որոշ ավանդությունների՝ Գեղարդավանքի վանականները նույնպես օգտագործել են խորհրդավոր, առեղծվածային մեթոդներ՝ թշնամիներից պաշտպանվելու համար։

---

4. Թեղենյաց վանք

Թեղենյաց վանքը՝ տեղակայված Թեղենիս լեռան լանջին, ևս կարող էր ներշնչման աղբյուր հանդիսանալ։ Այն հայտնի էր որպես կրթական և հոգևոր կենտրոն, որտեղ վանականները ոչ միայն աղոթում էին, այլև պաշտպանվում օտար զավթիչներից։

Դուրս գրի՛ր անհասկանալի բառերը, բացատրի՛ր: 

Անհասկանալի բառեր չկային:

Բալլադում պատմական կերպարներ կա՞ն: 

Այո: Հայր Օհանը և Լենկթեմուրը:

Ձևը և հոգին

Դուրս բեր կարևոր միտք արտահայտող տողեր, հատվածներ և գրավոր մեկնաբանիր։ 

Եվ հաճախ մեծ գաղափարների անուններով լոկ ձևեր են պաշտում։

Ինչպես որ եկեղեցու իմաստը շենքը չի, դա ձևն է, իսկ իմաստը հավավատացյալների խումբն է:

Ձևն ու ձևապաշտությունը ամեն տեղ, և վա՛յ էն մարդուն, որ էս տեսակ միջավայրում հասկանում ու սիրում է իրերի ու երևույթների ներքին իմաստը և մանավանդ նրանց առողջ ամբողջությունը։

Հենց ձևապաշտությունն է, որ խանգարում է հասկանալ երևույթների իմաստը, քանի որ իմաստը հասկանալը ավելի բարդ է, քան ձևը տեսնելը:

Երբ շենքի ու արտաքին հանգամանքների ցավն եք ողբում, միաժամանակ զրկում ու մոռացության եք տալի նրանց, որ իրոք կազմում են հայ թատրոնը։

Այսինքն մեծարելով ձևը, մոռանում ենք իմաստը, որը շատ ավելի կարևոր է:

Ո՞րն է հոդվածի ասելիքը, ի՞նչ է ուզում ասել Թումանյանը։ 

Հեղինակը փորձում մեզ բացատրել, թե ինչքան կարևոր է հոգին՝ իմաստը: Իմաստ ասելով մենք հասկանում ենք երևույթը խորքային, իսկ ձևը դա ուղղակի տեսքն է: Նա ասում է, որ ձևը և իմաստը ներդաշնակության մեջ են գեղեցիկ և ընդունելի: Նրանց չի կարելի զատել միմյանցից:

Տնային

Սովորել Մոլ, մոլային բաժին

2. Ի՞նչ բանաձևով են հաշվում նյութի քանակը:

3. Որքան է 9,03 x 10³ թվով թթվածնի մոլեկուլների քանակը (մոլ):

N = 9,03 x 10³

N_A = 6,02 x 10²³

___

n — ?

n = N/N_A

n = 9,03 x 10³/6,02 x 10²³

n = 1.5 x 10^-20 մոլ

3. Որքան է 0,5 մոլ քանակով ֆոսֆորի ատոմների թիվը:

n = 0.5

N_A = 6,02 x 10²³

___

N — ?

N = n x N_A

N = 0.5 x 6,02 x 10²³

N = 3.01 x 10²³

3. Ռեակցիաների հետևյալ ուրվագրերում տեղադրիր գործակիցները և որոշիր ռեակցիաներին մասնակցող նյութերի քանակների (մոլ) հարաբերությունը.

ա)N₂ + H₂→ NH3,

N₂ + 3H₂ = 2NH3

1 մոլ (N2) + 3 մոլ (H2) = 2 մոլ (NH3)

բ) Fe + Cl2→ FeCl3

2Fe + 3Cl2 = 2FeCl3

2 մոլ (Fe) + 3 մոլ (Cl2) = 2 մոլ (FeCl3)

Լրացուցիչ կարող ես նայել. https://www.youtube.com/watch?v=18kwpIs7sTE

↑ ↓

ա) a > 0, ↑

բ) a > 0, ↑

գ) a < 0, ↓

դ) a < 0, ↓

ե) a > 0, ↑

զ) a < 0, ↓

է) a < 0, ↓

ը) a > 0 ↑

թ) a < 0 ↓

ժ) a > 0, ↑

ժա) a > 0, ↑

ժբ) a < 0 ↓

(X0, Y0)

X0 = -b/2a

Y0 = -D/4a

ա) D = 16 + 16 = 32

X0 = 4/2 = 2

Y0 = -32/4 = -8

(2 , -8)

բ) D = 36 + 20 = 56

X0 = -6/2 = -3

Y0 = -56/4 = -14

(-3, -14)

գ) D = 9 + 20 = 29

X0 = 3/2 = 1.5

Y0 = -29/4 = -7 1/4

(1.5 ; -7 1/4)

դ) D = 25 — 32 = -7

X0 = 5/2 = 2.5

Y0 = 7/4 = 1 3/4

(2.5 ; 1 3/4)

ե) D = 36 — 84 = -48

X0 = 6/6 = 1

Y0 = 48/12 = 4

(1 ; 4)

զ) D = 25 — 16 = 9

X0 = 5/4 = 1 1/4

Y0 = -9/8 = -1 1/8

(1 1/4 ; — 1 1/8)

ա) D = 4 + 140 = 144 = 12²

x1 = (-2 + 12)/2 = 10/2 = 5

x2 = (-2 — 12)/2 = -14/2 = -7

(5 ; 0)

(-7 ; 0)

բ) D = 49 + 72 = 121 = 11²

x1 = (7 + 11)/2 = 18/2 = 9

x2 = (7 — 11)/2 = -4/2 = -2

(9 ; 0)

(-2 ; 0)

գ) D = 0 + 324 = 324 = 18²

x1 = 18/6 = 3

x2 = -18/6 = -3

(3 ; 0)

(-3 ; 0)

դ) D = 36 = 6²

x1 = (6 + 6)/6 = 12/6 = 2

x2 = (6 — 6)/6 = 0/6 = 0

(2 ; 0)

(0 ; 0)

ե) D = 49 — 48 = 1

x1 = (7 + 1)/6 = 8/6 = 4/3 = 1 1/3

x2 = (7 — 1)/6 = 6/6 = 1

(1 1/3 ; 0)

(1 ; 0)

զ) D = 1 + 528 = 529 = 23²

x1 = (-1 + 23)/8 = 22/8 = 11/4 = 2 3/4

x2 = (-1 — 23)/8 = -24/8 = -3

(2 3/4 ; 0)

(-3 ; 0)

.Ըստ տրված կաղապարների բարդ նախադասություններ կազմի՛ր: 

Այնքան երկար չենք տեսնվել, ինչքան ժամանակ նա երկրում չէր:

Այնպես արագ անցավ ժամանակը, ինչպես մի ակնթարթը:

Այնտեղ այնքան գեղեցիկ էր., որտեղ ես էի ապրում:

Երբ դու հեռացար, հենց այդ ժամանակ իմ սրտում ինչ որ բան կոտրվեց:

Հենց որ հարստանամ, կգնամ ճամփորդության.:

Դու ինձ դավաճանել ես, այնպես որ հեռացիր:

Շուտով գարունն է գալու, մինչդեռ մեր մոտ ձմեռը նոր է սկսվել:

Քանի դեռ դասատուն այստեղ է, չհասկացած հարցերդ տուր:     

Կիրակի գնալու ես տատիկենց տուն, թե՞ մնալու ես տանը:

 Փակագծերում տրված տարբերակներից ընտրե՛ք ճիշտը։

Ես ձեզ բազմիցս զգուշացրել եմ։

Ռուսերեն այնքան գիտի, որ հազվադեպ է օգտվում բառարանից։

Կարծում եմ՝ պետք է միառժամանակ սպասել մինչև կճշտվեն որոշ հանգամանքներ։

Ես ձեր կարծիքը ամբողջովին ընդունում եմ և պատրաստեմ պաշտպանելու այն։

Տնօերենը խստիվ արգելել է դասերի հաշվին այլ գործով զբաղվելը։

Բոլորը հոտնկայս ծափահարում էին պատանի ջութակահարին։

Մրցույթի արդյունքները առայժմ չեն հրապարակվել, բայց ես չեմ կասկածում իմ հաղթանակին։

Մեր փողոցի նոր գետնանցումը արդեն գործում է։

2.       Ընդգծե՛ք չափի երեք մակբայ։

Հիմնականում, դանդաղ, ամբողջովին, գյուղից գյուղ, վաղօրոք, եռակի։

3.       Ընդգծե՛ք ձևի երեք մակբայ։

Դանդաղ, փոքրիշատե, հավետ, հանկարծ, ուշիուշով, ամենուրեք։

4.       Ընդգծե՛ք ժամանակի երեք մակբայ։

Ավելի, ուշ, ապա, ձեռաց, այլևս, գյուղեգյուղ։

5.       Ընդգծե՛ք մակբայները։

Այդ հանկարծակի հանդիպումը մեզ շատ շփոթեցրեց։

Կարճ ժամանակում երիտասարդի կյանքում անսպասելիորեն տեղի ունեցավ փոփոխություն։

Սպարապետի ազնվորեն հպարտ հայացքը վկայում էր նրա մեծ հոգու մասին։