Պատմություն 8

ԹԵՄԱ 1–Ի ԵՎ ԹԵՄԱ 2–Ի ԱՄՓՈՓՈՒՄ

1. Նոր ժամանակների շեմին տեղի ունեցան իրադարձություններ և ընթացան երևույթներ, որոնք արմատապես փոխեցին մարդկային քաղաքակրթությունը: Դրան ցից էին Աշխարհագրական մեծ հայտնագործությունները: — Ներկայացրեք Աշխարհագրական մեծ հայտնագործությունների նախադրյալնե րը: Թվարկե՛ք նշանավոր ծովագնացների և նրանց հայտնագործությունները: Ի՞նչ հետևանքներ ունեցան Աշխարհագրական մեծ հայտնագործությունները:

Աշխարհագրական մեծ հայտնագործությունները տեղի ունեցան, երբ գիտությունն ու տեխնոլոգիան զարգացան, և ծովագնացները սկսեցին բացահայտել նոր աշխարհներ: Նշանավոր ծովագնացներ էին Կոլումբոսը (Ամերիկայի հայտնագործումը), Մագելանը (աշխարհի շրջափակումը) և Վասկո դա Գաման (հանդիպումը Հնդկաստանի հետ): Այս հայտնագործությունները փոխեցին աշխարհագրությունը, առաջ բերեցին առևտրային ճանապարհներ, և Եվրոպայի ազդեցությունը տարածվեց՝ առաջացնելով գաղութներ ու նոր մշակութային փոխազդեցություններ:

2. Վաղ միջնադարում անտիկ հունահռոմեական մշակույթը հիմնականում մոռացու-թյան էր մատնվել: Սակայն XIV դ. սկսած` փորձեր էին արվում վերականգնելու և օգտա գործելու այն: Այսպես սկսվեց Վերածննդի դարաշրջանը: -Ի՞նչ է Վերածնունդը: Փորձեք պարզաբանել դրա նախադրյալները: Թվարկեք Վե րածննդի հայտնի ներկայացուցիչների: Վերհանեք Վերածննդի նշանակությունը:

Վերածնունդը 14-17 դարերի մշակութային շարժում էր, որը վերականգնել է հունահռոմեական արվեստն ու գիտությունը: Այն սկսվեց Իտալիայում և տարածվեց Եվրոպայում, նշելով Միջնադարի ավարտը: Վերածնունդը առաջացավ հունահռոմեական մշակույթի ու գիտության ուսումնասիրության, նոր գաղափարների ու սոցիալական բարելավումների արդյունքում: Նրա հայտնի ներկայացուցիչներ էին Լեոնարդո դա Վինչի, Միկելանջելո, Ռաֆայել, Դանտե և Մաչիավելի:

Վերածնունդը մեծապես ազդեց արվեստի, գիտության և մտածելակերպի վրա՝ վերականգնելով անհատականության և ստեղծագործելու ազատությունը, զարգացնելով նոր գիտություններ ու արվեստի ոճեր:

3. Եվրոպայում տեղի ունեցած հասարակական տեղաշարժերը պահանջում էին փոփոխություններ կատարել նաև քրիստոնեական եկեղեցու ներսում։ Պապականու-թյունը, ընդհակառակը, խստացրեց հալածանքները փոփոխությունների կողմնակից ների նկատմամբ: Սակայն դա արդյունք չտվեց: Սկսվեց Ռեֆորմացիայի դարաշրջանը: Ի՞նչ է Ռեֆորմացիան, նշեք հայտնի գործիչների: Ո՞մ էին անվանում «Ժնևի պապ»: Ի՞նչ է Հակառեֆորմացիան: Ե՞րբ է հրատարակվել «Արգելված գրքերի» առաջին ցու-ցակը: Ի՞նչ արդյունքներ տվեց Ռեֆորմացիան:

Ռեֆորմացիան 16-րդ դարի շարժում էր, որը պահանջում էր փոփոխություններ եկեղեցում։ Մարտին Լյութերը և Ժան Կալվին կարևոր գործիչներ էին։ «Ժնևի պապ» կոչվում էր Կալվինը։ Հակառեֆորմացիան՝ եկեղեցու հակազդեցությունն էր Ռեֆորմացիային։ «Արգելված գրքերի» ցուցակը հրապարակվել է 1543-ին։ Ռեֆորմացիան նոր ճյուղեր ստեղծեց՝ օրինակ՝ պրոտեստանտություն։

4. Վերածնունդը, Ռեֆորմացիան, Աշխարհագրական մեծ հայտնագործությունները, նոր գիտության ձևավորումը շաղկապող կամուրջ էին միջնադարի Եվրոպայի և նոր դարերի Եվրոպայի միջև: Սակայն միջնադարը իր տեղը դժվարությամբ էր զիջում նոր ժամանակներին, ինչի արդյունքում էլ տեղի էին ունենում բախումներ հնի և նորի միջև: Ե՞րբ է տեղի ունեցել Նիդերլանդական հեղափոխությունը և ի՞նչ նշանակություն է ունեցել:

Նիդերլանդական հեղափոխությունը տեղի է ունեցել 1566-1648 թվականներին, այն երկարատև պատերազմ էր՝ Նիդերլանդների (հիմնականում Հոլանդիա) անկախության համար Իսպանիայից։ Հեղափոխությունը նշանակալի էր, քանի որ այն ապահովեց Նիդերլանդների անկախությունը և հանգեցրեց Հոլանդիայի անկախ պետականության ձևավորմանը։ Հեղափոխությունը նաև նպաստեց բարեփոխումների, տնտեսության զարգացման և կրոնական ազատության տարածմանը Եվրոպայում։

5. Միջնադարի ավարտին ավելի աճեց ճշգրիտ գիտելիքների պահանջարկը: Նման գիտելիքներ կարող էին ձեռք բերվել փորձի ու գիտական հայտնագործությունների մի ջոցով: Առաջին գիտական հեղափոխությունը Վերածննդի և Ռեֆորմացիայի հետ նա– խապատրաստեց նոր Եվրոպայի ծնունդը: Բացատրե՛ք Առաջին գիտական հեղափոխություն հասկացությունը: Թվարկե՛ք նոր գի-տության հայտնի ներկայացուցիչների և գնահատեք նրանց ներդրումը գիտության զար գացման գործում: Ի՞նչ նշանակություն է ունեցել Առաջին գիտական հեղափոխությունը:

Առաջին գիտական հեղափոխությունը 16-17-րդ դարերում տեղի ունեցած գիտական առաջընթաց էր, որը հիմնված էր փորձի և գիտական մեթոդի վրա։ Կոպեռնիկոսը մշակեց արևի կենտրոնով մոդելը, Գալիլեյը զարգացրեց գիտական մեթոդը, իսկ Նյուտոնը բացահայտեց շարժման և գրավիտացիայի օրենքները։ Այս հեղափոխությունը կարևոր էր, քանի որ ստեղծեց գիտության նոր հիմքեր և արագացրեց տեխնոլոգիական ու մտավոր առաջընթացը։

6. XVII դարից մինչև XIX դարի կեսերը արդյունաբերական հասարակության պատ– մության առաջին շրջափուլն է: Արևմտյան Եվրոպայի երկրներում աստիճանաբար ձևավորվեց նոր հասարակությունը, արմատական փոփոխությունների ենթարկվեց մարդկանց հասարակական և անձնական կյանքը: Ի՞նչ է արդյունաբերական հեղաշրջումը: Որո՞նք էին դրա նախադրյալները: Տնտեսա-կան և սոցիալական ի՞նչ հետևանքներ ունեցավ այն:

Արդյունաբերական հեղափոխությունը XVIII դարի վերջերին և XIX դարի սկզբին տեղի ունեցած տեխնոլոգիական փոփոխություն էր, որը փոխեց արտադրությունը և հասարակությունը։ Գոլորշի շարժիչի հայտնագործությունը և գյուղատնտեսական զարգացումները հնարավորություն տվեցին արագացնել արտադրությունը։ Սա բերեց քաղաքների աճին, արդյունաբերության զարգացմանը, բայց նաև սոցիալական անհավասարության՝ աշխատող դասի վատ պայմանների և ցածր աշխատավարձերի տեսքով։ Այս փոփոխությունները լայնացրին համաշխարհային առևտուրը։

7. XVII-XVIII դարերում Եվրոպայում և Ամերիկայում ծավալվեց մի հուժկու գաղափա-րական շարժում, որը պատմության մեջ հայտնի է «լուսավորություն» անունով։ Ինչո՞ւ է շարժումն այդպես կոչվել։ Թվարկե՛ք նշանավոր լուսավորական գործիչների: Որո՞նք են լուսավորականների հիմնական գաղափարները: Արժևորե՛ք շարժումը:

«Լուսավորություն» շարժումը 17-18-րդ դարերում խթանել է գիտությունը, ազատ մտածողությունը և մարդկանց իրավունքները։ Այն կոչվել է «լուսավորություն», քանի որ նպաստել է գիտելիքի տարածմանը և մտավոր ազատությանը։ Լուսավորականներ էին Ժան-Ժակ Ռուսո, Վոլտեր, Դենիս Դիդրո և Ադամ Սմիթ։ Նրանք պայքարում էին ազատության, արդարության և իրավունքների համար։ Այս շարժումը կարևոր էր, քանի որ բացատրեց նոր գաղափարներ, որոնք ազդեցին ժողովրդավարության և հասարակական փոփոխությունների վրա։

8. XVII-XVIII դարերում մի քանի երկրներում տեղի ունեցան հեղափոխություններ: Հեղափոխությունը ձերբազատեց ազգերի ստեղծագործ ներուժը և մղեց կենսական խնդիրների լուծման նպատակին: Ի՞նչ է հեղափոխությունը: XVII-XVIII դարերում ո՞ր երկրներում և ե՞րբ են տեղի ունեցել հեղափոխություններ: Նշե՛ք հայտնի գործիչներին, ներկայացրե՛ք այդ հեղափոխություն-ների արդյունքները՝ ըստ երկրների: Կազմե՛ք համապատասխան աղյուսակ: Դրանցից ո՞րը և ինչո՞ւ է պատմության մեջ մտել Մեծ հեղափոխություն անունով:

Հեղափոխությունը արմատական փոփոխություն է քաղաքական կամ սոցիալական համակարգում: 17-19 դարերում տեղի ունեցան մի քանի հեղափոխություններ. Անգլիայում 1642-1651, Ֆրանսիայում 1789-1799, Ամերիկայում 1775-1783: Ֆրանսիական հեղափոխությունը Մեծ հեղափոխություն է կոչվել, քանի որ այն փոխեց ամբողջ աշխարհի քաղաքական ու սոցիալական համակարգերը, տեղի ունեցան մեծ փոփոխություններ՝ Նապոլեոնի իշխանության վերելքով:

9. Նոր դարերում ավանդական հասարակական հարաբերությունները խոչըն դոտում էին Արևելքի երկրների առաջընթացը: Բացառությամբ Ճապոնիայի մյուս երկրները չարդիականացան: Պարզաբանեք ավանդական հասարակության բնորոշ կողմերը։ Թվարկե՛ք ավանդա կան համարվող երկրներ: Ի՞նչ է Արևելյան հարցը: Ձեր կարծիքով ո՞րն էր Իրանի հե տամնացության գլխավոր պատճառը: Նոր դարերում ինչո՞ւ Հնդկաստանն ու Չինաստանը հետադիմեցին: Ովքե՞ր էին մրցակցում Հնդկաստանին տիրանալու համար: Ո՞ր իրադարձությունների արդյունքում Ճապոնիայում հաստատվեց սահմանադրա կան միապետություն: Վերհանեք նրա արդիականացման հիմնական արդյունքները:

Ավանդական հասարակություններում էին Չինաստանը, Հնդկաստանը, Իրանը և Օսմանյան կայսրությունը՝ տնտեսության ու իշխանության խիստ դասավորությամբ: «Արևելյան հարցը» վերաբերում էր Արևելքի թուլացած պետությունների շուրջ Եվրոպայի մրցակցությանը: Իրանը հետամնաց էր քաղաքական անկայունության պատճառով, Հնդկաստանն ու Չինաստանը՝ գաղութատիրության պատճառով: Ճապոնիան 1868-ին սկսեց Մեյջի վերածնունդը՝ սահմանադրական միապետություն ստեղծելու և արդիականանալու համար:

10.Արդյունաբերական հասարակության առաջին շրջափուլում զարգացած երկրնե րում ձևավորվեց ժամանակի պահանջներին համապատասխան կրթական համա կարգ, իսկ գիտությունը բռնեց բուռն վերելքի ուղին: Որո՞նք էին կրթության և գիտության զարգացման պատճառները: Ներկայացրեք գի տության գլխավոր նվաճումներն այս փուլում Այս ժամանակաշրջանի ի՞նչ նշանավոր հեղինակների գիտեք գրականության և արվեստի բնագավառներում: Նրանց ստեղ ծագործություններից որո՞նք են ձեզ հայտնի:

Արդյունաբերական հասարակության առաջին շրջափուլում կրթությունն ու գիտությունը զարգացան, քանի որ հասարակությունը պահանջում էր նոր գիտելիքներ ու տեխնոլոգիաներ: Գիտության մեջ կարևոր նվաճումներ էին Մաքսվելի էլեկտրամագնիսականության տեսությունը, Դարվինի էվոլյուցիայի տեսությունը և Էդիսոնի լամպը: Գրականության ոլորտում նշանավոր հեղինակներ էին Վիկտոր Յուգոն՝ «Նոտր Դամի պարիսեցի», Չարլզ Դիքենսը՝ «Դևիդ Կոպերպիլդ», և Ժյուլ Վեռնը՝ «Աշխարհի շուրջ 80 օրում»:

11. Աստիճանաբար բարելավվում էին մարդկանց կենսապայմանները, փոխվում էին նրանց մտածելակերպը և պահանջարկը: Փորձեք նկարագրել Նոր դարերի մարդուն. նրա առօրյան, հագուստը, ապրելու պայ մանները, զբաղմունքները, աշխարհայացքը և այլն:

Նոր դարերի մարդը ապրում էր ավելի կազմակերպված կյանքով՝ աշխատելով գործարաններում կամ քաղաքում, որտեղ բարելավվել էին կյանքը և ենթակառուցվածքները: Հագուստը ավելի պաշտոնական ու գործնական էր, իսկ զբաղմունքները ներառում էին աշխատանքը, ընտանիքի հետ ժամանակ անցկացնելը, կրթություն ստանալը և նոր հոբբիներ գտնելը: Նրա աշխարհայացքը դարձավ ավելի բաց ու գաղափարական, մեծ նշանակություն տվեց գիտությանը, ազատությանը և մարդկային իրավունքներին: