Մաթեմատիկա

Կրճատ բազմապատկման բանաձևեր:Գումարի քառակուսին

494. Գրե՛ք արտահայտության քառակուսու տեսքով.

ա) 0.01 = (0,1)2

բ) 9x2 = (3x)2

գ) a2b4 = (ab2)2

դ) a8b10 = (a4b5)2

ե) 49a6 = (7a3)2

զ) 1010 = (105)2

է) ab3 ⋅ a5b = a6b4 = (a3b2)2

495. Միանդամը գրե՛ք կատարյալ տեսքով.

ա) (8x)2 = 64x2

բ) (0.5a)2 = 0,25a2

գ) (3ab)2 = 6a2b2

դ) (6mn)2 = 36m2n2

ե) (x3)2 = x6

զ) (a2b)2 = a4b2

է) (xy3)2 = x2y6

496. Արտահայտությունը ձևափոխե՛ք կատարյալ տեսքով բազմանդամի.

ա) (x + y)2 = x2 + 2xy + y2

բ) (a + 5)2 = a2 + 10a + 25

գ) (2 + x)2 = 22 + 2 ⋅ 2 ⋅ x + x2 = 4 + 4x + x2

դ) (3x + 1)2 = 9x2 + 6x + 1

ե) (2x + 3y)2 = (2x)2 + 12xy + (3y)2 = 4x2 + 12xy + 9x2

զ) (7a + 2b)2 = 49a2 + 28ab + 4b2

497. Օգտվելով գումարի քառակուսու բանաձևից՝ բացե՛ք փակագծերը.

ա) (a2 + b)2 = a4 + 2a2b + b2

բ) (x2 + y2)2 = x4 + 2x2y2 + y4

գ) (2x + a3)2 = 4x2 + 4xa3 + a6

դ) (3x2 + 1)2 = 9x4 + 6x2 + 1

ե) (5 + 0.1x)2 = 25 + x + 0,01x2

զ) (x3 + 7)2 = x6 + 14x + 49

498. Հաշվե՛ք՝ օգտվելով գումարի քառակուսու բանաձևից.

ա) 1012 = (100 + 1)2 = 10000 + 200 + 1 = 10201

բ) 212 = (20 + 1)2 = 400 + 40 + 1 = 441

գ) 452 = (40 + 5)2 = 1600 + 400 + 25 = 2025

դ) 622 = (60 + 2)2 = 3600 + 240 + 4 = 3844




Հայոց լեզու

Շաղկապներ – Գործնական քերականություն

1. Տրված նախադասություններին երկրորդական նախադասություններ ավելացրու՝ դրանք տրվածներին կապելով  երբ, որ, թե, եթե, ինչպես, որովհետև, որպեսզի և այլ շաղկապներով ու շաղկապական բառերով:

Օրինակ`
Մինչև կրակելն աղվեսները փախան:- Մինչև  կրակելն աղվեսները փախան, որովհետև  անզգույշ շարժումից թփերը խշխշացին:


Խլեզները Մթնաձորում մարդուց չեն փախչում:

Խլեզները Մթնաձորում մարդուց չեն փախչում, որովհետև Մթնաձորում մարդիկ քիչ են հանդիպում։


Վայրի անտառի պես էր անտառապահ Պանինը:

Վայրի անտառի պես էր անտառապահ Պանինը, ինչպես վայրի կենդանիները։


Արջը ոռնոցով մի ոստյուն էլ արեց։

Արջը ոռնոցով մի ոստյուն էլ արեց, որ հասնի զոհին։

Մթնաձորում սկսվեց անհավասար մի կռիվ մարդու և գազանի միջև։

Մթնաձորում սկսվեց անհավասար մի կռիվ մարդու և գազանի միջև, ինչպես Մհերի և առյուծի միջև։


Ջուրը բակի ջրհորից բերեք։

Ջուրը բակի ջրհորից բերեք։ որպեսզի սառը լինի։

2.  Ըստ տրված կաղապարների՝  կազմի՛ր բարդ նախադասություններ:

Թեկուզ ուզում եմ քնել , այնուամենայնիվ պետք է դասերս ավարտեմ:
Թեպետ շատ էր ուզում պաղպաղակ գնել, սակայն մանրադրամը վերադարձրեց մայրիկին:
Չնայած որ արջը մեծ է չափսերով, բայց աղվեսը մեծ է խորամանկությամբ:
Թեև արցախցիները երազում են վերադարձի մասին,  բայց և այնպես ստիպված են մնալ Հայաստանում:

Հայոց լեզու

Գործնական քերականություն

Աշխատանք դասարանում

1. Ա և Բ նախադասությունների տարբերությունները գտի´ր: Մնացած նախադասություններն ինքդ փոխի՛ր (կրավորակա´ն դարձրու):

Ա. Ծուխը մրոտել էր առաստաղն ու պատերը:
Բ. Առաստաղն ու պատերը մրոտվել էին ծխից:
Ա. Պատահաբար այդ կողմերով անցնող մի գյուղացի փրկել էր նրան:
Բ. Նա փրկվել էր պատահաբար այդ կողմերով անցնող մի գյուղացու կողմից:
Ա. Սպիները ծածկել էին նրա ամբողջ մարմինը:
Բ. Նրա ամբողջ մարմինը սպիներով էր ծածկվել:

——

Ա – ներգործական

Բ – կրավորական

Անցած տարիները կնճռոտել էին կնոջ դեմքը:

Կնոջ դեմքը կնճռոտվել էր անցած տարիներից:


Դահլիճը լավ կահավորել էին:

Դահլիճը լավ կահավորվել էր:


Մեր ժողովուրդը մշակութային շատ արժեքներ է ստեղծել:

Մշակութային շատ արժեքներ էր ստեղծվել մեր ժողովրդի կողմից:

2. Տրված բայերը դարձրու կրավորական: Ինչի՞ օգնությամբ դարձրիր:

Օրինակ`

գտնել — գտնվել, նետել — նետվել:

Գրել – Գրվել

գրավել – գրավվել

ծեծել – ծեծվել

թրջել – թրջվել 

թխել – թխվել

տաշել – տաշվել 

վրդովել – վրդովվել

կապել – կապվել 

սպանել – սպանվել

նկարել – նկարվել

կեղտոտել – կեղտոտվել։

Մենք կրավորական ենք դարձնում ավելացնելով «վ»։

3. Տրված նախադասությունները դարձրո՛ւ կրավորական:

Քամին երկնքով մեկ հալածում էր ամպերին: –
Ամպերը երկնքով մեկ հալածվում էին քամուց:


Այս նկարը պատին պապս է ամրացրել: – Այս նկարը ամրցվել է պատին պապիս կողմից։
Այս գիրքը նաև ընկերս է կարդացել: – Այս գիրքը կարդացվել է նաև ընկերոջս կողմից:
Առավոտյան ցողը թրջել էր ոտքերը: – Ոտքերը թռջվել էին առավոտյան ցողից:
Տերը շանը կապել էր ծառից: – Շունը կապվել էր ծառից տիրոջ կողմից։


Տարբեր մարդիկ տարբեր ձևով էին պատմում առավոտվա դեպքը: – Առավոտվա դեպքը պատմվում էր տարբեր ձևով տարբեր մարդկանց կողմից:


Սարքերը թեթև ցնցում գրանցեցին: – Թեթև ցնցումը գրանցվեց սարքերով:


Ինստիտուտի աշխատակիցները մարդկանց զգուշացրին սպասվող փոթորկի մասին: –
Մարդկանց սպասվող փոթորիկի մասին զգուշացվեց ինստիտուտի աշխատակիցների կողմից։


Անտառում այդ երեխային որսորդներն էին գտել: – Երեխան անտառում գտնվել էր վորսորդների կողմից։


Տղային միշտ նույն երազն էր կախարդում: – Տղան կախարդվում էր միշտ նույն երազով:


Վարպետի խնամքոտ ձեռքը տաշում ու իրար կողքի էր դնում քարերը: –
Վարպետի խնամքոտ ձեռքերով , քարերը տաշվում ու դրվում էին իրար կողքի։


Շինարարությունն ավարտին հասցրին:
– Շինարարությունը ավարտին հասցվեց։