358. Տրված բարդ նախադասությունների ընդգծված ստորոգյալները հանել: Ո՞ր բառերը դուրս կգան դրանց հետ:
Կերակրի աղը սննդամթերք է, որը բնությունը պատրաստի է տալիս:
Կերակրի աղը պատրաստի սննդամթերք է:
Աղի հանույթի գլխավոր աղբյուրը ծովն է, սակայն աղ շատ կա նաև աղի լճերում:
Աղի հանույթի գլխավոր աղբյուրը ծովն է, նաև աղի լճերը:
Այնտեղ մարդիկ սնունդն անալի են ուտում, որովետև աղը թանկարժեք ուտելիք է համարվում:
Այնտեղ աղը թանկարժեք է, մարդիկ սնունդն անալի են ուտում:
Կենտրոնական Աֆրիկայով ճանապարհորդողները պատմել են, որ բազմաթիվ ցեղեր մի բաժակ աղի դիմաց նույնքան ոսկի էին տալիս:
Բազմաթիվ ցեղեր մի բաժակ աղի դիմաց նունքան ոսկի տանը պատմել են Կենտրոնական Աֆրիկայով ճանապարհորդողները:
Աղը միշտ էլ այնքան կարևոր սննդամթերք է համարվել, որ հատուկ վերաբերմունք արտահայտելիս հյուրերին աղ ու հացով են դիմավորել:
Աղը, աղ ու հացը, համարվել են կարևոր սննդամթերք, հյուրերին հատուկ վերաբերմունք արտահայտելիս:
Եթե ուզում ես մարդուն լավ ճանաչել, պիտի հետը մի փութ աղ ուտես:
Մարդու հետ պիտի մի փութ աղ ուտես:
Մի փութը շատ է թվում, բայց երկու հոգով այդքան աղը կուտեն մի տարուց մի քիչ ավելի ժամանակում:
Չնայած մի փութի շատ թվալուն երկու հոգով այդքան աղը կուտեն մի տարուց քիչ ավելի ժամանակում:
359. Նոր նախադասություններ ստանալ տրված բարդ նախադասության ընդգծված ստորոգյալը հանելով։ Ինչպիսի՞ նախադասություններ ստացվեցին։
Պատմության մեջ մարդիկ միայն մշակել են բնության ստեղծած նյութերը՝ քարը, մետաղները, կաշին և այլն, և դրանք օգտագործել են իրենց կարիքների համար։
Պատմության մեջ մարդիկ իրենց կարիքների համար մշակել են բնության ստեղծած նյութերը՝ քարը մետաղները, կաշին և այլն։
Գիտնականները փորձեցին արհեստական եղանակով ստեղծել նյութեր, որ բնությունը չի կարողացել ստեղծել։
Գիտնականները փորձեցին արհեստական եղանակով ստեղծել նյութեր, որ բնությունը չստեղծեց։
Հնարավո՞ր է ստանալ արհեստական նյութեր, որոնց նմանը բնության մեջ բոլորովին չկա։
Հնարավո՞ր է ստանալ արհեստական նյութեր, որոնց նմանը բնությունը չունի։
Սախալին կղզու վրա սովորական բույսերն անգամ հսկա են դառնում և զարմանալի, անսովոր մեծ ու հյութալի պտուղներ են տալիս։
Սախալին կղզու վրա բույսերն անգամ հսկա են դառնում և պտուղները զարմանալի, անսովոր մեծ ու հյութալի են։
Այնտեղ համարյա երբեքփոթորիկ չի լինում, իսկ հողը աշխարհի ոչ մի անկյունի հողին նման չէ։
?
Կաղամբի գլուխներից մի քանիսն այնքան մեծ են, որ դրանք տակառների նման գլորելով են տանում։
Կաղամբի գլուներից այնքան մեծ են, որ դրանք տակառների նման գլորում են։
360. Ա և Բ տեքստերը համեմատել և դրանց տարբերությունը գտնել։
Ա․ Քամւն մարագի շուրջը պտտվեց, մտնելու ճեղք չգտավ ու ասաց․
- Մարա՛գ, դուռդ բա՛ց արա, քեզ հարդ եմ բերել։
Մարագը պատասխանեց․
- Դու իմ ունեցած հարդը մի՛ տանիլ, քո բերածն ինձ հարկավոր չէ։
Բ․ Քամին մարագի շուրջը պտտվեց մտնելու ճեղք չգտավ ու մարագին ասաց, որ դուռը բաց անի, որովետև ինքը նրան հարդ է բերել։ Մարագը պատասխանեց, որ քամին թող իր ունեցած հարդը չտանի, իրեն նրա բերածը հարկավոր չէ։
Ա – ուրիշի ուղղակի խոսք
Բ – անուղղակի խոսք։
361. Ա և Բ նախադասությունների մեջ ընդգծված մասերը համեմատել։ Դրանք ինչո՞վ են տարբերվում (համեմատել դրանց արտահայտած մտքերը, արտահայտաման ձևերը)։
- Ա․ Տղան հարցրեց․
— Ռոբոտը մեզ չի՞ գտնի։
Բ․ Տղան հարցրեց, թե ռոբոտը իրենց չի՞ գտնի։
- Ա․ Տիգրանն ասաց․
—Չի գտնի, եթե մենք շատ չխոսենք։
Բ․ Տիգրանն ասաց, որ չի գտնի եթե իրենք շատ չխոսեն։
3. Ա․ Տիգրանն ասաց․
—Ես էլ եմ ձանձրանում, բայց պետք է մի քիչ համբերենք։
Բ․ Տիգրանն ասաց, որ ինքն էլ է ձանձրանում, բայց պետք է մի քիչ համբերեն։
4. Ա․ Տղան ասաց․
—Տնային հանձնարարությունները հետո կանենք, մեր ընկերները հիմա սպասում են։
Բ․ Տղան ասաց որ տնային հանձնարարությունները հետո կանեն, իրենց ընկերները հիմա սպասում են։
Ա – Ուրիշի ուղղակի խոսք
Բ – Անուղղակի խոսք։
362. Նախորդ վարժության մեջ ընդգծված հատվածներից, որը կանվանես ուղղակի խոսք, ո՞րը անուղղակի խոսք։ Պատասխանները պատճառաբանել։
Նախորդ վարժությունների Ա մասերը ուրիշի ուղղակի խոսք են, իսկ Բ մասերը անուղղակի խոսք են։ Ուրիշի ուղղակի խոսքում առանձնացվում է հեղինակի և խոսողի խոսքերը, իսկ անուղղակի խոսքը ներկայացվում է պատմելու ձևով։
363. Տրված նախադասությունները խմբավորել ըստ նրանց մեջ ընդգծված հատվածների։ Ստացած խմբերն ինչո՞վ են տարբերվում։
1. —Լույսը վառե՞մ – հարցրի ես։
2. Ես ծիծաղելով ասացի, որ հրավիրատոմսը պատռված է։
3. Լևոնը բարկացած ձայն տվեց․
— Լույսը ինչու՞ վառեցիր։
4. Հետո հաշտվողաբառ ասաց, որ լույսը թող վառված մնա։
5. Լևոնն ասաց, որ պետք է և ոչ թե շատախոսել։
6. Ես կարդացի և ասացի․
— Ոչինչ չեմ հասկանում։
7. Ես համոզում էի Լևոին, որ նրա ներկայությունը պատադիր է։
8. — Գտա՜, – գոչեցի ես, – նրան հեռախոսով կասենք։
Նշված մասերը ցույց են տալիս խոսողի խոսքը, միտքը։
364. Ուշադրություն դարձնել Ա, Բ, Գ նախադասությունների կետադրությանը, կետադրական տարբերությունները, գտնել և օրինաչափությունը բացատրել։
1. Ա․ Ընկերս ասաց․
— Պապս սիրում է նկարներ հավաքել ու մի մեծ պատկերասրահ ունի։
Բ․ — Պապս սիրում է նկարներ հավաքել ու մի մեծ պատկերասրահ ունի, — ասաց ընկերս։
Գ․ — Պապս սիրում է նկարներ հավաքել, — ասաց ընկերս, – ու մի մեծ պատկերասրահ ունի։
2. Ա․ Քեռիս ասաց․
— Գիտե՞ս, որ մրջյուններն իրար տեղեկություն են հաղորդում ու անգամ հեռվից հեռու խոսում են իրար հետ։
Բ․ —Գիտե՞ս, որ մրջյուններն իրար տեղեկություն են հաղորդում ու անգամ հեռվից հեռու խոսում են իրար հետ, — ասաց քեռիս։
Գ․ Գիտե՞ս, որ մրջյուններն իրար տեղեկություն են հաղորդում, – ասաց քեռիս, – ու անգամ հեռվից հեռու խոսում են իրար հետ։
Ա – Երբ հեղինակի խոսքը սկզբում է , դրվում է կետ, ուղիղ խոսքը գրվում է նոր տողից գծիկով։
Բ – Երբ հեղինակի խոսքը վերջում է, նրանից առաջ դրվում է ստրակետ։
Գ – երբ հեղինակի խոսքը մեջտեղում է, երկու կողմից առանձնացվում է ստորակետով։
365. Նախադասությունները լրացնել (ուղղակի խոսքեր գրել)։
1. Փոքրիկը խնդրեց․
— Մայրիկ հեքիաթ կկարդա՞ս։
2․ – Ովքե՞ր են այդտեղ, – Անհանգիստ ասաց իշխանը , – լսելով ոտնաձայներ։
3․ – Մի՛ գոռացեք ինձ վրա, – բողոքեց տղան։
4․ — սառը ջուր շատ չխմես, – անհանգստացավ պապիկը։
5․ — Ես կօգնեմ ձեզ, – շարունակ ասում էր մարդ–մեքենան, – բոլոր հարցերում։